Ditlevi til minnis

26. juni andaðist Ditlev Dam í Tórshavn 69 ára gamal.

Kirkjuklokka, millum dýrar málmar

tættast mínum hjarta stendur tú.

Vaknaðu við tær teir høgtíðssálmar,

sum í barmi mínum ljóða nú.


Stillan ljóða biðisløgini frá klokkuni í Havnar Kirkju. Klokkuni, sum Ditlev var vanur at ringja við.

Men hesaferð er tað fyri Ditlevi sjálvum, hon slær.

Vit eru komin saman á hesum staði, sum stóð honum so nær, og sum hann var so góður við, at siga honum farvæl fyri seinastu ferð og bera hann út.


Kirkjuklokka. Ei í høvuðsstøðum

var títt heim, men í tí lítla stað.

Lágum tornum, ikki teimum høgu,

var tað í, tú sang títt besta lag.


Ditlev var porkeningur, og vaks upp í hesum lítla stað, har kirkjuklokkan sang úr lága torninum, tá hon hevði boð eftir fólkinum.

Eg havi onkuntíð hoyrt Ditlev sagt frá døgunum har suðuri, sum ikki altíð vóru líka lættir.

Tíðliga stóð á, tá boð vóru eftir teimum næstu. Og fleiri vóru tey nærmastu, sum á ungum árum vórðu tikin hiðani.

Men kanska hevur eisini tað verið við til at mynda Ditlev, sum vit, sum fyrst komu at kenna hann sum tilkomnan mann, minnast hann í dag, nú biðisløgini hava ljóðað.

Altíð við tí góða orðinum. »Tað man fara at ganga,« og » Tvass, legg ikki í,« tá okkurt var, ið ikki gekk, sum ætlað.

Ella meira skemtandi »Nei, nei,nei. Hevur man vitað so galið?« ella »Hevur man kent tess maka?«

Setningar, sum hjá okkum, ið starvaðust saman við honum, beinanvegin gjørdust orðatøk.


Kirkjuklokka. Tína rødd eg kendi,

meir enn streingjaleikur fyri meg.

Tá um tún tú tónar tínar sendi,

tá eg lærdi elska, æra teg.


At Ditlev hevði hoyrt og skilt kirkjuklokkuna, lat hann ongantíð nakran iva vera um, hóast hann ikki gekk og lýsti við tí í tíð og ótíð. Fyri honum var tað nakað persónligt, sum hann kortini ongantíð ræddist fyri at geva øðrum burturav.

Einki við at rópa upp og klappa og larma. Nei, hetta var álvarsligt. Og einki er at ivast í, at Ditlev, nú hann seinnu tíðina meira enn einaferð varð mintur á, at vit bert eru gestir á fold eitt stutt skeið, hevur kent klokkuljóðið enn meira persónligt.


Grána vangin man, og sporið tyngja,

veit ei sjálvur, hvagar leiðin ber.

Einastaðni tó, har klokkur ringja,

veit eg, ævigt góð at hvíldin er.


Hóast vangin var farin at grána, tóktist sporið ikki tyngnað, seinast eg tosaði við Ditlev.

Hann hevði lagt starvið frá sær og var vorðin pensionistur. Nú skuldi hann rættiliga njóta øll síni ítriv.

Serliga væl dámdi honum at flóta. Og tað merktu vit eisini dagliga, sum starvaðust saman við honum. Tað var líkasum, at alt mól um snørið.

Ringdi telefonin, plagdi hann at siga: »So. Nú var ein á.«

Og ikki var hann meira enn farin av vaktini, so fór Vága Heini glíðandi út um molan. Var tað seint á kvøldi, ella veðurlíkindi bilaðu, plagdi hann at fara »...suður um grótkastið at fáa til kettuna.«

Alt kundi brúkast, bara hann slapp á flot.

Og allir tímarnir, Ditlev hevur flotið her rundan um oyggjarnar, gjørdu eisini, at hann tóktist líka kendur undir vatninum, sum omaná. Tó hann eisini kendi landið.

Varð farið á flot, varð vanligt at hyggja, um Vága Heini mundi vera í farvatninum. Tí har, Ditlev var, fekst ivaleyst onkur fiskur við heimaftur. Hann plagdi at vita, hvar teir vóru.

Ikki tí. Hulin var hann ikki. Og varð hann spurdur, um eitthvørt, fekst altíð greitt svar.

Var so heppin nøkur ár her fyri at fáa miðabókina, hann hevði fingið eftir verfaðirin í Havn, at skriva av. Tá hon var løgd á teldu, fekk Ditlev eitt eintak aftur, og tað var hann ógvuliga glaður fyri.


Hægri tínir tónar mundu ljóða,

tá á morgni sólin stóð í ský.

Kimaði: »Tær Frelsarin man bjóða

heim við sær á páskamorgni ný.«


Tá eg sjálvur gjørdist klokkari í Vesturkirkjuni, var Ditlev ein tann fyrsti at ynskja mær góða eydnu.

Eg skilti á honum, at hann gleddist um tað. Nú var eitthvørt samband aftrat. Eitt sindur út yvir arbeiðið, vit høvdu felags.

Og so trættust vit um, hvør klokka ljóðaði betri, og hvør hoyrdist longri.

Eg minnist tó einki til, at vit fingu tað avgjørt.


Lægri breiða seg tó tínir veingir,

tá ið sól í vestri setir seg.

Biðisløg tá tíni yvir eingir

ljóða, og til hvíldar kalla meg.


Vit vistu, at Ditlev hevði trupuleikar við heilsuni, hóast hann bar tað væl.

Áminningar hava fyrr verið, og tann seinasta var jú fyri helt stuttum, tá avgjørt varð, at hann skuldi niður á Ríkishospitalið til skurðviðgerð.

Tí bíðaðu vit so bara eftir og væntaðu, at so kundi hann koma aftur og halda fram at flóta. Fiska til kettuna og likkuna, sum trúliga hevur vitjað á svalakarminum í Fútalág.

So mikið størri var tí skelkurin, tá biðisløgini knappliga ljóðaðu fyri Ditlevi.

Tað er so undarligt. So óveruligt.

Men hóast vit onnur ikki vóru fyrireikað, so veit eg, at Ditlev var tað. Tað hevði hann jú altíð verið.

Í sakni drýpa vit høvur og minnast við virðing vinmannin Ditlev Dam.


Kvøldarklokka. Tá ið tú mær sigur,

sól er sett, og fuglur hvílir seg.

Eg til jarðar boyggi meg so niður,

hesa bøn til tín tá havi eg:


Kirkjuklokka. Tá eg burtur fari,

hóast dustið teg tá hoyrir ei.

Heilsu ber tó tá tú mínum kæru,

sig teim, einglar fylgja mær á leið.





Edvard