5 milliónir - er so sloppið

Klumma - Eydna Skaale skrivar

Í farnu viku frættist, at fólk við HIV nú fara

at sleppa inn í USA. Sìðani HIV og AIDS

tóku kvørkratak um heimin í 80’unum, hava

fólk við hesum diagnosum verið útihýst úr

samveldinum fyri vestan. Landið við justice for all hevur latið

milliardir til bardagan móti AIDS og HIV

m.a. í Afrika, men meðan peningurin hevur

streymað út, hevur leiðin inn verið stongd

við lóg.

Hesa lógina fer Barack Obama nú at

broyta. Hugburðurin, »Tey sjúku skulu

hjálpast, tey skulu bara ikki koma okkum ov

nær«, er yt.

Føroyingar lótu farna vikuskifti Krabbameinsfelagnum

yvir 5 milliónir. Og tað var

gott! Endamálið var gott, og tiltakið var gott.

Vit vóru eisini øgiliga stolt aftaná – kanska

enntá eitt sindur sjálvfeit. Vit eru so góð og

gávumild, at vit fáa næstan ikki gingið.

Paradoksið kom bara, um tú lurtaði eftir

søgunum hjá teimum, ið merkja fylgjurnar

av sjúkuni. Søgur um einsemi, fremmandagerð

og útihýsing, tá harðast stóð á. »Eingin

vildi tosa við meg«. »Fólk skiftu gongubreyt,

tá eg kom ímóti teimum«. »Eg hevði væntað

ávís fólk at ringja ella vitja, men tey hildu

seg burtur«. »Eg kendi meg øgiliga einsamalla.

«

Vit lata! Jú, meiri enn 5 milliónir. Men

markið til lovaða landið er stongt. Vit lata

pening, men vit lata ov lítið av okkum sjálvum.

Vit vilja ikki, at tey sjúku koma okkum

ov nær.

Miskunnsami samariubúgvin lat eisini

pening til sjúkrarøkt. Men tað var eftir, at

hann sjálvur hevði tikið sær av tí álopna.

Fyrst nærveru – síðani pening.

Tað er tørvur á nógvum peningi fyri at

basa sjúkunum og hjálpa teimum, ið merkja

sviðan. Men tað er eisini tørvur á nærveru.

Tí tað er steinur omaná byrðu at kenna

seg einsamallan

og útifrystan, tá lívsins

spælireglur

brádliga og óforvarandi verða

broyttar. Óansæð hvør orsøkin er.

Tað er gott, at vit lata pening, tað eiga

vit at gera. Men er tíðin ikki komin til, at

vit, eins og Barack Obama, eisini tora at lata

mørkini

til okkum sjálvi upp og rúma teimum,

ið eru rakt so meint?

Eg haldi tað.