71 ár síðani fólkaatkvøðuna

Í dag eru 71 ár liðin síðani fólkaatkvøðuna um um loysing frá Danmark 14. september í 1946.

Í dag eru 71 ár liðin síðani fólkaatkvøðuna um um loysing frá Danmark 14. september í 1946.

 

Tað var í kjalarvørrinum av bretsku hersetingini av Føroyum undir seinna verðaldarbardaga – tá einki samband var millum Føroyar og Danmark, at loysingarrørslan í Føroyum rættilig fekk vind í seglini.

 

Eftir at Danmark gjørdist frælst aftur í 1945 vóru samráðingar millum Løgtingið og donsku stjórnina um framtíðarstøðu Føroya. Eftir drúgvar samráðingar kláraðu føroyingar ikki at semjast innanhýsis um, hvør leiðin skuldi vera – og enn minni at semjast við donsku stjórnina.

 

Hetta endaði við einum uppskoti um eina heimastýrisskipan – og 9. mai í 1946 samtykti Løgtingið at leggja málið út til fólkið. Fólkaatkvøða skuldi haldast við hesum spurningum:

 

I. Ynskja tygum danska stjórnaruppskotið sett í gildi?

II. Ynskja tygum loysing Danmark og Føroya millum?

 

Atkvøðugreiðslan fór fram á tann hátt, at krossur skuldi setast fyri tað punktið, veljarin ynskti.

 

Semja var heldur ikki millum føroyskar politikarar um spurningarnar, og tað førdi til áheitanir um at skriva »nei« út fyri svarini, og tí vóru nógvir atkvøðuseðlar ógyldugir.

 

Í talvuni niðanfyri sæst úrslitið frá atkvøðugreiðsluni. Vit hava í talvuni kallað spuringarnar »samband« (spurningur I.) og »loysing« (spurningur II.)

 

 

"samband"

"loysing"

 

Ógyldugar

Tils.

Valrætt

Luttøka

Norðoyggjar

398

28,10%

954

67,30%

65

4,60%

1.417

2.220

63,80%

Eysturoy

1.372

54,40%

1.051

41,60%

101

4,00%

2.524

3.854

65,50%

Norðstreymoy

544

45,20%

621

51,60%

38

3,20%

1.203

1.679

71,60%

Vágarnar

434

40,00%

616

56,70%

36

3,30%

1.086

1.485

73,10%

Suðurstreymoy

673

31,70%

1.309

61,70%

138

6,50%

2.120

3.323

63,80%

Sandoy

286

36,50%

465

59,40%

32

4,10%

783

1.053

74,40%

Suðuroy

1.783

71,60%

640

25,70%

68

2,70%

2.491

3.602

69,20%

Tilsamans

5.490

47,20%

5.656

48,70%

478

4,10%

11.624

17.216

67,50%