Almennu útreiðslurnar meir enn eina milliard størri í 2023

Almennu útreiðslurnar vóru knappar 13,2 milliardir krónur í 2023.

Eirikur Lindenskov

11.10.2024 (06:39)

Hetta er ein øking á 1,2 milliardir ella 9,2 prosent í mun til 2022. Serliga eru tað stórar íløgur í ítróttaranlegg og vegir og tunlar hjá bæði landi og hjá kommunum, sum eru orsøk til stóra útreiðsluvøksturin.

Samlaðu útreiðslurnar hjá almenna gerianum vóru 13,18 milliardir krónur í 2023, ímeðan samlaðu inntøkurnar vóru 13,14 milliardir krónur. Almenni geirin hevði sostatt eitt undirskot á góðar 40 milliónir í árinum. Almenni geirin fevnir í hesi uppgerð um land, kommunur, ríkisstovnar og sosialar trygdargrunnar, so sum ALS og Samhaldsfasta.

##med2##

Stórar íløgur í ítróttaranlegg og vegakervi

Størsti útreiðsluvøksturin lutfalsliga, var í kommunala geiranum, har útreiðslurnar vuksu 11,9 prosent. Íløgurnar hjá kommununum hava ongantíð verið størri, og komu tær á fyrsta sinni upp um eina milliard í 2023. Samlað gjørdi almenni geirin íløgur fyri 2,2 milliardir, sum er góðar 500 milliónir meir enn í 2022. Útreiðslutyngstu íløgurnar hjá landinum vóru Sandoyartunnilin og tunlar til Fámjins, Dals og norður um fjall. Í kommunala geiranum vóru nakrar av størstu íløgunum innkomuvegir hvørju megin Eysturoyartunnilin, svimjihallir í ávikavist Runavík og Havn og stórhøllin við Tjarnir.

##med3##

Býtið millum almennu útreiðslurnar

Almennu útreiðslurnar verða býttar á tíggju yvirskipaði virkisøki. Flestu útreiðslurnar eru til 'almannavernd' sum millum annað fevnir um útreiðslur í samband við aldurdóm, familju og børn, sjúku og avlamni og arbeiðsloysi. Útreiðslurnar til 'almannavernd' vóru góðar 4,6 milliardir krónur í 2023 og telja sostatt ein góðan triðing av samlaðu útreiðslunum. Næstflestar eru útreiðslurnar innan virkisøkið 'búskaparviðurskifti' har íløgur í vegakervið fylla nógv í føroysku tølunum.

##med4##

Grannalondini raðfesta ikki vegakervi í sama mun

Samanbera vit býtið av almennu útreiðslunum á virkisøki, við býtið í grannalondunum, sæst at væl størri partur av almennu útreiðslunum í Føroyum fara til virkisøkið ’búskaparviðurskifti’ enn í hinum londunum. Serliga eru tað stórar íløgur í vegir og tunlar, sum havi hildið bólkinum uppi seinastu nógvu árini.

Harafturímóti fer lutfalsliga minni til ’Heilsu’ og til ’Almennar samfelagstænastur’, sum í stóran mun telur almennu fyrisitingina. Stóru íløgurnar í ítróttaranlegg í árinum gera, at parturin av almennu útreiðslunum til virkisøkið ’Frítíð, mentan og átrunaður’ er øktur munandi í mun til undanfarin ár.

##med5##

Stutt um almennu útreiðslurnar

Almennu útreiðslurnar eru gjørdar upp eftir COFOG (Classification of the Functions of Government), sum er ein altjóða flokking av almennum útreiðslum skiftar á virkisøki og geira, so hagtølini eru sambærlig við onnur lond

Vís fleiri grafar

Vís talvur (Hagtalsgrunnur)