Orðatakið sigur, at betri er seint enn aldrin. Soleiðis kom tað eisini at verða hjá undirritaða.
Í mars mánaði í ár var farið til býin Budesti í Rumenien við eini bingju, sum var 40 fót til støddar. Í hesi bingjuni var einans útgerð til sjúkrahús, sum vit høvdu savnað inn her í Føroyum.
Vit vilja veita eina hjartans tøkk til hesi sjúkrahús og aðrar stovnar sum góvu okkum hesa útgerðina: Landssjúkrahúsið, Klaksvíkar Sjúkrahús, Lágargarður, Ellisheimið í Havn, Tjaldurs Apotek, Hjálpartólamiðstøðin. Vegna leiðsluna á sjúkrahúsinum í Budesti vil eg takka hjartaliga fyri hesa stórfingnu gávuna.
Upplýsast kann, at vit eru byrjaði at savna inn til komandi árið, 2008. Vit taka fegin ímóti øllum sum hevur við sjúkrahús at gera.
Tað er ikki at yvirdríva, tá ein sigur at hetta sjúkrahúsið er í vánaligum standi og at tað er illa statt við útgerð. Tað hevur tørv á útgerð til laboratoriumið, sengur, lyftir, heilivági, seingjarklæðum, dýnum, koddum og seingjarløkum. Har er tørvur á nógvum.
Tá vit lótu bingjuna úr Føroyum upp, var ikki torført at fáa eyga á ta gleði og takksemi sum kom til sjóndar. Nógv av tí sum tey her fingu eyga á, var nakað sum tey bert høvdu lisið um, men ongatíð sæð.
Sjálvboðin arbeiðsmegi
Vit fingu ein lista við tí sum teimum tørvaði. Hesin listin kann óivað geva eina mynd av, hvussu stórur tørvurin er. Tað er ein stór avbjóðing sum liggur í hesum, at veita hesum sjúkrahúsinum eina hjálpandi hond.
Eg vil tí venda mær til tykkum, sum kundu hugsað tykkum at verið við til at givið eina hjálpandi hond; um tit kundu hugsað tykkum at komið til Rumenien fyri styttri ella ta tíð, tú kundi sett av til at arbeiða har á sjúkrahúsinum.
Tey bóðu okkum heilsa til læknar og sjúkrasystrar at tey vóru vælkomin at arbeiða har.
Tað er ein medisinsk deild, og so er ein barnadeild, ein nýstovnað føðideild. Her er tørvur bæði á læknum og sjúkrasystrum. Tað er eisini stórur tørvur á fólki við handverkaraútbúgving, so sum el-montørum, rørleggjarum, málarum, timburmonnum. Annars er brúk fyri fólki, har handalagið er uppá pláss, til dømis reingeringsfólki.
Tú kanst gera mun á einum slíkum staði. Tað kemur ein onnur dimensjón inn í lív títt. Vælkomin at taka fatt.
Lat meg gera púra greitt, at vit øll mugu sjálvi gjalda ferðaseðilin úr Føroyum til Bucarest og aftur. Um vit blíva ein hópur uppá 5-10 ella fleiri, kunnu vit fáa ferðaseðlarnar fyri ein skilagóðan prís.
Nógv er at gera og fara undir, sambært listanum sum er prentaður aðrastaðni á síðuni.
Øll kunnu vera við
Tá ein sær ein slíkan lista, kann ein skjótt blíva mótfallin og gevast á hondum. Tað er eingin sum sigur, at alt hetta skal blíva framt her og nú. Vit seta okkum nøkur mál fyri ta tíðina, vit eru har niðri.
Vit kunnu øll verða við. Tað eru ymiskir mátar at gera tað uppá. Nøkur kunnu koma við til Rumenien, meðan onnur kunnu ikki, men vilja kortini stuðla hesa føroysku hjálparverkætlanina.
Vit koma at hava brúk fyri fíggjarligari hjálp til at keypa tilfar í Rumenien til tey ymisku tingini, sum skulu gerast. Tað blívur lættari at kunna keypa tilfarið í Rumenien, enn at flyta tað allan vegin úr Føroyum.
Vit vilja heita á stovnar, virkir, feløg, einstaklingar, handlar, samkomur um at veita eina fíggjarliga hjálpandi hond, so vit kunnu verða við til at gera umstøðurnar betri fyri sjúklingar og starvsfólki.
Tað eru ongar ítøkiligar ábøtur gjørdar á sjúkrahúsinum tey seinastu 20 árini vegna manglandi pening. Tað eru úti við 100 seingjarpláss á sjúkrahúsinum.
Leiðslan fyri sjúkrahúsið vendi sær til Calarasi-missiónina og spurdi, um vit kundu hjálpa teimum. Tey høvdu frætt um tað arbeiðið, sum vit gjørdu og høvdu gjørt í býnum Clincu. Vit høvdu lagt rennandi vatn til fólkið, og so høvdu nøkur hús fingið streym innlagdan.
Lat meg nevna og geva tær eina mynd av, hvussu korini eru hjá hesum fólkum. Leiðslan á sjúkrahúsinum gav okkum eina frágreiðing, hvussu tað virkaði viðvíkjandi sjúkrahúsi og sjúklingum.
– Vit høvdu 2500 innleggingar fram til oktober 2007
– Vit hava verið noydd at avvísa 4300 fólkum, tí hesi høvdu ongar pengar at gjalda við, tí tey hava einki arbeiði. So tú sært, at vit hava nógv at vera takksom fyri, at vit hava møguleika at verða hjálpt, eins og vit hava møguleika at hjálpa.
Fyri okkum, sum liva í yvirflóðar samfelagnum, er torført at rúma, at nakar hevur tað soleiðis. Eg havi sjálvur sæð hetta og sjálvur upplivað tað.
Leiðarin greiddi okkum frá, at seingjarklæðini blivu klipt í fýra pettir og løgd undir sjúklingar, um eitthvørt bleiv gjørt í songina. So her er greitt, at teimum tørvar seingjarklæði.
Hann vísti okkum inn í goymslurúmið, har seingjarklæðini lógu. Eg hugsi, at eitt vanligt húsarhald her á landi var betur fyri enn hetta sjúkrahúsið.
Vit tosa her um eitt sjúkrahús við útivið 100 seingjarplássum.
Støðan í køkinum var alt annað enn nýmótans. Tað var ein vanligur gasskomfýrur, so sum vit kenna teir til eitt vanligt húsarhald her heim. Tað var tað, sum høvdu at kóka við og gera mat til øll hesi 100 fólkini.
Á komfýrinum stóð ein stór grýta, sum fevndi um øll fýra blussini. Hølið annars hevði tørv á stórum ábøtum av ymiskum slagi.
Tað vildi glett, um onkur kundi sponsorerað pening til at kunna keypa nýggjan komfýr til sjúkrahúsið, somuleiðis um onkur vil vera við at sponsorera seingjarklæði, dýnur, koddar, dýnubetrekk, seingjarløk – ja, tað sum skal eina song. Tað nýtist ikki at vera hvítt á liti. Tað skal bara vera reint og ikki slitið.
Á myndunum frá køkinum eru fleiri smærri grýtur at síggja. Hetta eru grýtur og onnur køksútgerð sum er úr Føroyum.
Havnarmaður við róðrið
Tað var so heppið, at eg fekk at vita um ein havnarmann, ið búði í Danmark og sum møguliga kundi gera henda túrin fyri okkum. Eg fekk navnið á manninum, – eftirnavnið segði mær meiri enn fornavnið. Navnið Ljósheim segði mær, at hesin maðurin kundi óivað taka undir við sanginum: So langt eg kann minnast, so havi eg hoyrt.
Eg setti meg í samband við Eyðun Ljósheim, ein fryntligur maður at tosa við. Hann greiddi mær frá, at hann hevði fast arbeiði og at hann vildi kanna møguleikan at gera henda túrin. Tað gingu nakrir dagar, so játtaði hann at gera túrin niður fyri okkum. Og fríggjadagin 30. mars løgdu vit leiðina móti Rumenien.
Eyðun er ein vandur bilførari. Hann hevur koyrt rættiliga víða við vøru, serliga til londini eystanfyri, bæði úr Føroyum og úr Danmark, so hann veit alt um pappír og annað sum er vert at vita í hesum ymisku londunum.
Henda fríggjadagin hevur Eyðun verið í Hirtshals og fingið bingjuna í bilin. Hann tók meg upp á vegnum til Videbæk. Vit koyrdu síðani til Vejle, har Eyðun býr saman við konuni og tveimum dreingjum.
Kona Eyðun er úr Ukraina, ein still og fryntlig kvinna. Hon gav okkum ein drekkamunn. Hetta var klokkan 4 um náttina. Vit byrjaðu síðani at koyra móti Padborg, har vit komu um 6-tíðina um morgunin.
Vit gera av, at vit skulu sova í bilinum. Hetta er nakað nýtt fyri meg. At sova í bili havi eg ikki roynt áður, men tað vísti seg at bera væl til.
At skriva í smálutir um túrin er ov drúgt og helst keðiligt fyri lesarin. Men tó kann eg ikki lata vera við at steðga við eina hending. Fyri mær var hon ikki sørt skemtilig.
Tá vit vóru komnir nakað um markið til Slovakia, verður gjørt eitt chekk av ferðsluni, bæði inn og út úr landinum.
Hetta var seint á kvøldi. Tað ver sera myrkt, og út úr myrkrinum møtir okkum ein lýsandi politistavur og ein vælmerktur politimaður. Hesin veittrar okkum út til síðuna. Hann er ikki stórur á vøkstri, men røddin er skingrandi. Hann dugdi so at siga einki at siga á enskum.
Hesin kannar pappírini, og lesur upp á bilrútin. Tað vísir seg, at vit hava ikki varnast skeltið har tað stóð, at vit skuldu gjalda veggjald. Í rútinum átti ein pappírslepi at hingið, og sum segði at vit høvdu goldið veggjald.
Tað sum politimaðurin ikki visti var, at Eyðun hevði fingið ein porsjón av treiskni í vøggugávu. Teir báðir tosaði nógv og leingi saman. Báðir førdu hvør sítt mál. Út úr myrkrinum hoyri eg politimannin brúka orðið “Straff-straff”.
Hetta fær ikki Eyðun at rista í brókunum. Undir samrøðuni hevur Eyðun bjóðað politimanninum kleynur fyri at koyra víðari. Nei, tað bar ikki til. Endin á hesum bleiv, at Eyðun og politimaðurin hoyrdu so fittir til markið, og so bleiv koyrt víðari. Jú, vit høvdu tað hugnaligt á ferðini. Eyðun er ein sera dugnaligur bilførari. Veit tað mesta sum vert er at vita um pappír – rutur og annað. Ein maður sum føroyingar áttu at brúka til víðari farm á meginlandinum.
Jú, vit høvdu tað skemtiligt til tíðir á túrinum. Vit takka Eyðuni mangar gangir fyri hjálpsemi og beinasemi at gera henda túrin fyri okkum.
Undirritaði, saman við Asbjørn Niclasen og Sverra Kjærbæk sum mynda leiðsluna í Calarasi-missiónini, vilja ynskja øllum sum hava stuðlað arbeiði okkara á ymiskan hátt eini gleðilig jól og eitt av Harranum vælsignað nýggjár.