Myndin er tikin og latin av tailendska herinum og vísir eftir øllum at døma leivdirnar av einum húsi, sum varð rakt av einum kambodjanskum álopi hósdagin. - Mynd: Útbýti/Ritzau Scanpix

FAKTA: Ósemja millum Kambodja og Tailand snýr seg um marknaøki

Ósemjan millum Kambodja og Tailand snýr seg um søgulig støð. Les um ósemjuna her.

Myndin er tikin og latin av tailendska herinum og vísir eftir øllum at døma leivdirnar av einum húsi, sum varð rakt av einum kambodjanskum álopi hósdagin. - Mynd: Útbýti/Ritzau Scanpix

Tailand og Kambodja hava bæði boðað frá samanbrestum millum sínar hermenn við felags markið millum londini.

Les um 100 ára gomlu ósemjuna millum londini her:

* Tailand og Kambodja hava eitt 817 kilometrar langt mark.

* Markið varð kortlagt av Fraklandi í 1907, tá Kambodja var franskt hjáland. Tailand noktaði seinni at góðtaka hesa kortlegging.

* Í 2000 fór ein nevnd at arbeiða við at áseta markið, men tað gjørdi ikki stórvegis framstig.

* Krøv um ognarrætt til søgulig støð sum tempul hava økt um spenningin við tíðini.

* Í 2003 settu uppreistrarmenn eld á tailendsku sendistovuna og tailendskar fyritøkur í høvuðsstaðnum í Kambodja, Phnom Penh.

* Hetta hendi eftir at ein kendur tailendskur persónur eftir øllum at døma setti spurnartekin við, um templið í Angkor Wat, sum er heimsarvur hjá UNESCO, var kambodjanskt.

* Preah Vihear-templið hevur verið kjarnin í ósemjuni í áratíggju. Bæði londini siga seg eiga templið, síðani tað varð bygt í 12. øld.

* Altjóða dómstólurin (ICJ) í Haag í Niðurlondum gav Kambodja templið í 1962, men Tailand krevur framvegis jørðina rundan um.

* Spenningurin øktust í 2008, og í fleiri ár vóru javnan samanbrestir. Í minsta lagi tíggju fólk doyðu undir einum vikulangum stríði í 2011.

* Tvey ár seinni bað Kambodja ICJ um eina nýggja tulking av úrskurðinum frá 1962.

* Aftur her fekk Kambodja rætt í, at templið var teirra, og hesaferð var tað eisini galdandi fyri økið rundan um. Tailendskir hermenn fingu boð um at fara úr økinum.

* Hóast londini bæði hava havt marknaósemju, hava núverandi stjórnir varðveitt tætt samband. Men nýggj rák eru komin fram seinastu tíðina.

* Tjóðskaparkenslan hevur breitt seg í Teilandi, eftir at ein bólkur av konservativum í fjør setti spurnartekin við ætlanina hjá stjórnini um at samráðast við Kambodja um felags leiting eftir orkutilfeingi í frálandaøkjum.

* Teir hildu, at tað kundi kosta Tailandi oynna Ko Kut í Tailandsflógvanum.

* Í februar sang ein hópur av kambodjanum tjóðsangin hjá landi sínum í einum fornum hinduistiskum templi, Ta Moan Thom, sum londini bæði siga seg hava. Hesum steðgaði tailendskir hermenn.

* Tailenska stjórnin hevur sagt, at hon hevur raðfest eina friðarliag loysn á ósemjunum. Herurin í landinum hevur harafturímóti hert orðavalið.

* Tann 28. mai í ár var vápnaður samanbrestur, har ein kambodjanskur hermaður varð dripin.

* Síðani lovaðu bæði londini skjótt at linka um spenningin, forða fyri fleiri ósemjum og binda seg til frið og verja fullveldið hjá báðum londum.

* Herurin hjá báðum londunum dubbaði seg samstundis fram við markinum, og tað elvdi til stúran.

* Tann 16. juli fingu tríggir tailendskir hermenn skaða, tá landminur brustu tailendsku megin markið. Tailand ákærdi Kambodja fyri at hava lagt landminur har.

Kelda: Reuters.

 

/Ritzau/

 

Myndin er tikin og latin av tailendska herinum og vísir eftir øllum at døma leivdirnar av einum húsi, sum varð rakt av einum kambodjanskum álopi hósdagin. - Mynd: Útbýti/Ritzau Scanpix