Frankar velja í dag a fyrra umfari til Tjóðartingið.
Frankaríki fekk nýggjan forseta í maimánaði, og í dag skulu frankar aftur seta kross. Hesaferð er tað fyrra umfar av valinum til landsins tjóðarting.
Men hvør er í veruleikanum uppgávan hjá tjóðartinginum? Her kemur eitt lítið innlit í franskan politikk:
– Parlamentið
Tvey kømur, Tjóðartingið og Senatið, eru tilsamans franska parlamentið.
Limir í báðum kømrum skulu atkvøða fyri lógaruppskotum frá stjórnini, fyri at tey skulu kunnast setast í gildi.
Tjóðartingið hevur størri týdning av teimum báðum. Limirnir, eisini kallaðir députés, verða valdir fimta hvørt ár í tveimum umførum, stutt eftir forsetavalið.
Hesaferð eru valini í dag 11. juni og næsta sunnudag, 18. juni. Í løtuni eru 577 députés, og Sosialistaflokkurin hevur meirilutan.
Limirnir í Senatinum verða valdir av grand électeurs, sum eru borgarstjórar og aðrir lokalpolitikarar.
Senatorarnir verða valdir fyri seks ár í senn, men val er triðja hvørt ár. Tá verður ein triðingur valdur av teimum 348 limunum. Høgravongurin hevur meirilutan nú.
– Forsetin
Forsetin er ríkisyvirhøvur í Frankaríki, eins og Margreta Drotning er tað í Danmark. Tað er hann, sum leggur tilrættis politikkin saman við stjórini.
Síðani mai hevur miðpolitikarin Emmanuel Macron verið forseti.
Forsetin verður valdur fyri fimm ár í senn og kann sita tvey valskeið.
– Forsætisráðharrin:
Tað er forsetin, sum velur forsætisráðharran. Hesin skal tó góðkennast av einum meiriluta í Tjóðartinginum.
Forsætisráðharrin hevur sum uppgávu at skipa stjórn. Í verki verður tað tó gjørt saman við forsætisráðharranum – uttan so, at teir eru úr hvør sínum politiskum veingi.
Forsetin skal harumframt góðkenna ráðharrarnar.
– Stjórnin:
Franska stjórnin, eisini nevnd Conseil des ministres, er undir leiðslu forsætisráðharrans.
Ráðharrarnir hava vald til at avgera politikk. Samstundis eru tað teir, sum koma við lógaruppskotum í tinginum.
Keldur: The Telegraph, Le Monde
/ritzau/
