Til minnis um vinin Olaf Johansen

Eg skal viðganga, at eg græt, tá eg hoyrdi deyðsboðini av Olafi mikudagin, hóast boð­ini vóru væntað. Sum um­­støðurnar vórðu, var hetta tað besta, sum kundi henda honum nú. Men tað var ræðuligt at eygleiða, hvussu ein maður, sum fyri bert tveimum mánaðum síð­ani hevði eitt eftir um­støð­­un­um gott lív, skuldi fáa hetta oyðilagt á ein so mein­ings­leysan hátt bert 63 ára gam­al.
Olaf var sonur Elias Jo­hansen, ættaður úr Rættará í Havn, og Doru f. Gregersen, ættað úr Syðrugøtu.
Hann hevði ein vanligan ungdóm og giftist ungur við Randi, dóttir Bjørghild og Ejler Jørgensen. Tey fingu skjótt Guðrun og seinni Súsannu.
Olaf fór at arbeiða á Bú­skaparráðnum, og hann stóð fyri hagtølum viðvíkjandi rakst­ur av fiskiskipum og fiski­mannainntøkum, sum tá vóru eitt frambrot.
Olaf kom í 1975 at arbeiða á fiskimannafelagnum og komu vit at arbeiða saman í meira enn 30 ár.
Hesa tíðina menti FF seg til at gerast eitt felag, sum kundi vísa á størstu úrslit fyri sínar limir. Skaptar vóru millum annað fortreytir fyri heimsins fremstu fiski­skip­um og nógv onnur framstig hjá fiskimonnum.
Hetta var ikki skapt við buldur og brak men við sak­ligum og undirbygd­um arbeiði. Eitt tað týdn­ingar­mesta var, at vit báðir í felag fingu ment helst heimsins bestu hagtalsskipan fyri veiðu og inntøkur hjá fiski­monnum. Hesa skipan vóru tað enntá fiskivinnufólk frá ES, sum misuntu okkum.
Hagtalsskipan var ein styrki hjá FF í samráðingum og í sambandinum við al­mennar myndugleikar, har eisini eru fingin stór úrslit sum t.d. skattaskipan, bøtt inntøkutrygd og MVG frítøku fyri sjóklæði v.m.
Eingin ger nakað einsa­mallur. Tað er altíð neyðugt at hava dugnaligt fólk afturat sær. Her var Olaf ein fongur. Hann hevði altíð hugskot um, at tað, sum var gott, kundi gerast betri. Fyrstu árini vóru hagtølini gjørt við roknimaskinu og kúlupenni. Seinni við EDV, sum Olaf eisini var við til at menna. Olaf var sera nærlagdur, og tað kundi ikki setast ein fingur á hansara arbeiði.
Olaf brendi fyri fiskimenn og legði sína sál í sítt arbeiði. Hann kundi siga sína mein­ing, eisini við meg. Hann kundi eisini geva reið­ar­um av grov­fílini, tá tørvur var á tí. Men hetta var kortini gjørt á ein slíkan hátt, at eingin ill­støða stóðst av tí. Olaf var botn­heiðurligur, tað var ikki farri av falsi í honum. Hetta kann staðfestast enn tann dag í dag.

Raktur av brota­sjógvum
Seinnu árini varð Olaf raktur av brotasjógvum, sum kundu sligið mong út, men Olaf hevði eina slíka sálarliga styrki, at hann fótaði sær hvørja ferð.
Byrjanin var at tví­bura­bróðurin Dagbjartur fekk sjúku, sum oyðilegði hans­ara nýru. Olaf var beinan­vegin fúsur at lata beiggja sínum eitt nýra. Men sjúkan var so háttað, at hetta mis­eydn­aðist. Hetta var eisini eitt bakkast fyri teir báðar. Enn størri bakkast var tað, at Dagbjartur doyði í 2003.
Olaf kom at ásanna, at ein vanlukku kemur sjáldan einsamøll. Konan Randi gerst deyðiliga sjúk og doyr í 2004. Meðan hon stríðist hendir tað vanlukkuliga hjá Olafi, at hansara eina nýra eisini gongur fyri. Ta ferðina mundi hann doyð.
Nú gjørdist Olaf heftur av dialysuviðgerð tríggjar dag­ar um vikuna. Hann hevði tó vónir um at fáa eitt nýtt nýra. Tað tyktist eisini eina ferð at vera møguleiki fyri tí, men sjúkan gjørdi, at ætlanin varð slept. Hetta var enn eitt bakkast.
Olaf vísti framvegis sína sálarligu styrki. Ongantíð merkti eg, at hann tók synd í sær sjálvum ella at hann gramdi seg. Hann tók støð­una, sum hon var, og vildi fáa mest møguligt burtur úr henni.
Hann var realist. Frá roynd­un­um av beiggjanum metti hann seg bert hava av­mark­aða tíð eftir at liva, kanska nøkur fá ár enn. Men hann rokn­aði kort­ini við at kunna hava eitt eftir um­støð­un­um nor­malt lív, ta tíð­ina hann hevði eftir. Hann vildi arbeiða eftir førimuni og sam­stundis kunna vera nak­að fyri sínar døtur og síni fýra abba­børn. Framvegis var hann hampi­liga væl fyri. Hann svam javn­an og røkti síni hús væl og virði­liga.
Á mikkjalsmessu var einki sum bendi á, at hann skuldi hava so stutta tíð eftir.
Men tá hendi hetta sein­asta bakkastið, sum er væl kent.
Hvussu dygt hetta tók hon­um gongur sjón fyri søgn í dag. Men nú kendi Olaf rættu­­liga hitan frá med­menn­iskj­­um. Øll fólk við sam­vitsku og rættis­vísis­kenslu trúðu honum og slógu ring um hann. Tey vóru heldur ikki fá, sum vístu sína støðu al­ment, hóast tann ágang, sum tey fingu afturfyri, og sum vísir, hvørjar kreftir Olaf var upp ímóti. Fyri tað kann hann fara í friði í grøvina.
Tey, sum stóðu fram, koma at standa sum varðar fram­yvir sum fólk, sum tordu at seta seg upp ímóti eina fram­ferð sum hana, vit hava sæð.
Sjálvt á deyðastrá vísti Olaf sína styrki. Hann visti væl, hvønn vegin tað bar. Men hetta tók hann eisini sum ein maður. Hann skemtaði og kundi eisini vera speiskur nærum til tað seinasta. Á sjúkra­leg­uni var hann um­­givin av næstringum, vin­um og mong­um góð­um fólk­um. Framvegis hevði hann um­sorgan fyri vinum og goml­um starvsfeløgum.
Hetta er ein syrgilig søgu. Men vit eru mong, sum fara at minnast Olaf sum ein heið­urs­mann og sum tað framúr menniskja, hann var.
---------
Óli