. Verða mett sum vaksin fólk Eitt, sum tey bæði eru samd um, er, at tá tú kemur á ein miðnámsskúla, so er ein tann størsti munurin tann, at tú verður mett sum eitt vaksið fólk av lærarunum. Hetta eru tey [...] Tað er ymiskt, hvørja fatan fólk hava av at fara úr fólkaskúlan og so møguliga í ein miðnámsskúla. Hjá teimum flestu er tað altíð eitt sindur keðiligt, tí at man skal skiljast frá teimum, sum man hevur [...] tíggju ár. Onnur eru kanska eitt sindur ivasom við at fara úr tryggu rammunum í fólkaskúlanum og so eitt nú niðan í studentaskúlan, sum kann tykjast rættiliga stórur og ørkymlandi við einari rúgvu av næmingum
sosialar skipanir settar í verk fyri at fyribyrgja, at fólk detta niður ímillum ymsu skipanirnar, men tær eru ikki dagførdar, tó at samfelagsmynstrið eitt nú við alheimsgerini er so nógv broytt. Strategibólkurin [...] skal innihalda, sigur Helena Dam á Neystabø. Heitið vælferðarsamfelagið er frá 1950 60 árunum, tá eitt nú fólkapensiónin og seinni aðrar sosialar skipanir vóru settar í verk í Føroyum. Tær vóru stovnsettar [...] rin mælir til, at eitt vælferðarráð við lóg verður stovnað á jøvnum føti og við somu tign sum eitt nú Búskaparráðið og Løgtingsins Umboðsmaður. Ráðið kann gera viðmerkingar til tann førda politikkin í
væl fyri, og hini mugu gjalda. Læraraparið á studentaskúlanum kunnu t.d. siga, at nú tað loysir seg at arbeiða meira, skulu vit so ikki fara at arbeiða 21-22 tímar um vikuna, tímalønin(45 min.)er umleið 1600-1700 [...] ikki brúkast til fólk, ið ikki tíma úr songini”, og her sker hann øll yvir ein kamb: Pensjónistar, fyritíðarpensjónistar, arbeiðsleys, einligar mammur og pápar, avlamin og óhjálpin fólk, sálarliga sjúk [...] sjúk, og so sosialt niðurkomin fólk. Ja, hetta er komandi umboð hjá hesi samgongu. Eg má so spyrja, hvar er tann sosiala skráin hjá samgonguflokkunum? Teir smáu flokkarnar kann mann loypa um, men hvat við
væl fyri, og hini mugu gjalda. Læraraparið á studentaskúlanum kunnu t.d. siga, at nú tað loysir seg at arbeiða meira, skulu vit so ikki fara at arbeiða 21-22 tímar um vikuna, tímalønin(45 min.)er umleið 1600-1700 [...] ikki brúkast til fólk, ið ikki tíma úr songini”, og her sker hann øll yvir ein kamb: Pensjónistar, fyritíðarpensjónistar, arbeiðsleys, einligar mammur og pápar, avlamin og óhjálpin fólk, sálarliga sjúk [...] sjúk, og so sosialt niðurkomin fólk. Ja, hetta er komandi umboð hjá hesi samgongu. Eg má so spyrja, hvar er tann sosiala skráin hjá samgonguflokkunum? Teir smáu flokkarnar kann mann loypa um, men hvat við
num. Og Javnaðarflokkurin stríðist sum úlvur á skóg fyri vælferðarsamfelagnum. At hesar skipanir skulu yvirliva samgonguna, sum púra miðvíst hevur sett sær sum mál at avtaka báðar. Verandi politikkur hevur [...] Hesin Miðflokkamaður, sum saman við sínum medseku, meiri enn nakrantíð hevur víðkað gjønna millum fólk í Føroyum – millum inntøkubólkar, ættarlið, landspartar, kynini og aldursbólkar. Sum atkvøddi fyri [...] teppið undan framtíðar vælferð. Sum framdi eina grova skattahækking við forskattingini av pensjónum. Sum nú tvingar allar løntakarar at rinda 15 prosent í persónligari pensjónsuppsparing, sum verður mótroknað
prosent markið nú skal avtakast, samstundis sum eini 1500 føroyingar ganga arbeiðsleysir. Men møguliga kunnu onkur undantøk gerast fyri háspecialiseraða arbeiðsmegi. Mangla skikkað fólk Landsstýrismaðurin [...] við at gera tað møguligt hjá føroyskari vinnu at fáa útlendska arbeiðsmegi til landið, hóast nógv fólk ganga arbeiðsleys. Í løtuni er eitt mark fyri, nær arbeiðsmegi úr Europeiska Samveldinum (ES) kann [...] at tað gongur út yvir vøksturin í samfelagnum. Orsøkin er, at ávísar vinnugreinar mangla faklærd fólk, og tá nyttar ikki at fara at leita millum tey arbeiðsleysu, sum í stóran mun eru ófaklærd. Tí má
til fólk eldri enn 60 ár. Hetta er eitt óført átak, ið er til gleði og gagn fyri nógv fólk. Men hetta er viðlíkahaldsvenjing til eldri borgarar. Vit hava onki skipað tilboð til uppvenjing fyri fólk, ið [...] fleiri veikar familjur frá. Hetta ber ikki til og trupulleikin má setast á politisku dagsskránna. Sum nú er, er økið innan uppvenjing óskipað og afturúrsiglt. Fyri at fáa uppvenjing á tað støði, sum tað eigur [...] eitt fólkaríkari øki. Í øki 2, gera tey m.a. eitt uppsøkjandi arbeiði. Har seta tey seg í samband við fólk, ið hava tørv á uppvenjing og bjóða uppvenjing við atliti til, at borgarin skal verða sjálvhjálpin
um, so er hesin miðilin eisini serstakur, tí hann kann vera við til at skapa gott lag, savna fólk og fáa fólk at vera virkin, ímeðan tey lurta. Tað ber til at merkja boðskapin við bæði kropp og sál ígjøgnum [...] mín, har børnini skuldu svara ABC! Hetta niðurlagið vísti seg at festa seg hjá børnum og vaksnum, og nú, nøkur ár eftir, er hetta vorðið til fimm liðugt skrivað vers og eina innspæling, sigur Jensina Olsen [...] sum skuldi spælast inn í studio. Endamálið við lagnum var, at tað uppá ein øðrvísi máta skuldi gera fólk tilvitað um, hvat boðskapurin í ABC fyri sálarliga heilsu snýr seg um. -At skriva sangin fyri Fól
Tað eru alsamt fleiri fólk, ið fáa sálarligar trupulleikar í dag í mun til fyri nøkrum árum síðani. Hetta vil Fólkaheilsuráðið arbeiða fyri at broyta, og eitt týðandi íkast til tað er heilsufremjandi [...] gongdina við at leggja dent á, hvussu mann fær góða sálarliga heilsu, og hvussu vit skapa trivnað millum fólk í Føroyum, sigur Monika Mohr, verkætlanarleiðari. "ABC fyri sálarliga heilsu" hevur greiða boðskapin [...] Fólkaheilsuráðið fær nógvar fyrispurningar um framløgur, tilfar og annað. - Tað hevur gingið sera væl. Fólk hava verið jalig og tikið væl ímóti verkætlanini. Orsøkin til tað er sikkurt tí, at verkætlanin er
ár. Talan var tó ikki bert um ung arbeiðsleys, men eisini fólk við øðrum trupulleikum, eitt nú fólk við einari revsiattest og sálarliga veik fólk, sigur Bergtóra Høgnadóttir Joensen. Tað var tí rættiliga [...] halda, at sosiala samveran telur mest, sigur Bergtóra Høgnadóttir Joensen. Men uttan mun til, hvat fólk annars halda hevur týdning, so er tað ómetaliga umráðandi, at tey ungu, óroyndu, sleppa at prøva seg [...] er um størv, sum framman undan ikki eru nominerað, so dugi eg als ikki at síggja, at fakfeløgini skulu hava nakað ímóti tí. Ein slík skipan kann jú eisini koma limunum hjá fakfeløgunum tilgóða, sigur Bergtóra