Hetta kann ikki góðtakast. Nær hava vit hoyrt um, at til dømis danir senda síni mest útsettu børn og ungu til Fraklands, tí tey ikki hava umstøður til tey? Ella at norðmenn senda børn og ungdómar til Skotlands [...] rættindi. Eg ímyndi mær einar Føroyar, har hugtøk sum kynsligur samleiki, sammóður ella samfaðir ikki hava nakran týdning longur. Eg ímyndi mær einar Føroyar, sum rúma ymiskleika uttan at seta í bás. Eg ímyndi [...] er heldur ikki í góðum hondum. Vit, sum siga okkum liva við og av náttúruni, hava ikki so frægt sum eina náttúruverndarlóg! Eg ímyndi mær einar Føroyar, sum eru sjálvbjargnar, tá tað kemur til orku. Grønari
tey og taka tey til ogon. Tey skulu ikki koma til ogon, ogor skulu fara til tey. Ogor mugu læra teirra mentan, teirra mál, teirra hugsunarhátt, á sama máta, sum tey mugu læra ogra. Um ikki, so fáa ogor eitt [...] Tey siga eisini, at tað er ongin avbjóðing við bústøðum, barnaansing, skúla til børnini osfr., ti kommunurnar hava lagað seg til tørvin hjá heilsuskúlanum. Avbjóðingin, tann stóra, er ferðasambandið. Tað [...] hann mammuni, at hin myrki maðurin hevði fortalt søgu, uttan tolk, og eg skilti næstan alt). Nakað soleiðis kennist tað, at vera við til valfundir, har valevni úr øllum landinum eru við. Fjarstøðan ogra millum
familjum ikki sleppa at ganga til frítíðartilboð, eins og flestu floksfelagarnir. Í slíkum føri verða børnini ikki partur av felagsskapinum, helst í fleiri ár uppeftir, og ein gjógv ímillum børnini sleppur [...] ganga til frítíðartilboð. Í Føroyum eru hópin av góðum frítíðartilboðum til børn. Bæði ítróttafeløg, musikkskúlar, kvøldskúlar, skótar og onnur gera eitt megnar arbeiði við at bjóða frítíðartilboð til børn [...] vera partur av einum felagsskapi. At hoyra til. Og tá hevur tað stóran týdning, at felagsskapurin er góður og uppbyggjandi. Vandi er fyri at kenna børn ikki ognarskap í einum góðum felagsskapi, leita tey
størri part av barnauppalingini og heiminum, tá vit enn ikki virða hesa uppgávuna? ##med2## Mamma er ein av sterkastu kvinnunum eg kenni. Hon hevði ikki ein lættan uppvøkstur ella eitt trygt heim, men kláraði [...] tann størsti parturin av fíggingini til dagstovnarnar kemur úr felagskassum, og eingir av hesum pengunum fylgja við, um foreldrini velja eina aðra loysn til barnaansing. Eg haldi sjálv, at hesin trupulleikin [...] Vit skulu ikki hyggja so langt aftur, fyri at finna eina tíð, har føroyskar kvinnur ikki høvdu líkaløn ella atkvøðurætt. Eingin ivi er um, at tað hava nógvar sterkar kvinnur kempa fyri hesum rættindunum
og tónin til veljarafundirnar og í nógv brúktu selfie-video’unum á sosialum miðlum er blivin meira ágrýtin og onkuntíð aggressivur. Eg veit, at vit hava løgtingsval og ikki kommunuval, men eg fari kortini [...] r. Hetta er kanska eisini orsøkin til, at skipanin BARN als ikki virkar eftir ætlan. Tá ið barnið ikki kann ansast á stovni, er foreldrið við tí størru inntøkuni til arbeiðis, meðan hitt foreldrið er heima [...] sum er grundarlagið undir vælferðarsamfelagnum. Eg eri uppvaksin í havn og eftir 13 ár uttanlands, bleiv eg aftur ein errin havnarborgari í 2016. Men nú má eg tíverri viðmæla ungum fólki og komandi barnafamiljum
leingi. Eg hoyri ofta fólk siga, at “øll skulu hava ein bókstav í dag”. Tað er sum um, at tey halda, at foreldur bara senda børnini – sínar gullklumpar – til barna- og ungdómspsykiatriina til stuttleika [...] eftir útgreiningina. Verði eg valdur hósdagin, fari eg at gera mítt besta fyri foreldur og børn, ið eru í somu støðu sum Hildibjarta og sonurin. Tí børnini mugu setast fram um alt. Bjarni Arge Løgtingsvalevni [...] besta. Tá mann so ikki sær nóg stórar batar, so er útgreining seinasti útvegur. Men tað ger ilt verri, at bíðitíðin er upp í tvey ár, tá mann hevur tikið eina so trupla avgerð. Tað er ikki lætt hjá nøkrum
Tað vildi verið løgið annað, tá eg sjálvur eri lærari. Niðanfyri er eitt hugarensl hjá mær í mun til skúlan, og hvat vit kunnu gera fyri at gera skúlan enn betri. Eg meini, at tað er umráðandi: – at seta [...] góð við børnini! Eg skal enda við at sitera (eftir førimuni) André Niclasen, sála, gamla læraran hjá mær í týskum á Føroya Læraraskúla: „Nú tit eru liðug, og tit vita alt sum tit skulu vita, biði eg tykkum [...] tað í verki eftir valið. Óansæð, so eri eg púra samdur við fyriskiparunum í hesum, at Fólkaskúlin er ein hornasteinur undir vælferðarsamfelagnum. Tað kemur helst ikki óvart á nakran, at skúli og útbúgving
flyta mál yvir til hvønn annan, so foreldur blíva í villareiði. Í síðsta enda eru tað børnini sum svíða. Hesum fari eg at fylgja upp um eg verði valdur á ting Børnini Vit mugu minnast til at tryggja okkara [...] framtíð og tað eru bara vit vaksnu, sum kunnu tað. Eg fari sjálvur at hyggja eftir, um vit ikki kunnu gera nakað fyri at tryggja, at børnini ikki velja rúsdrekka og annað fram um ítrótt og samanhald. Martin [...] styrkja okkara børn. Vaksmannalæra Eg havi skrivað um hetta fyrr, men eg haldi tað er týdningarmikið fyri okkara fólk á gólvinum, so tey kunnu útbúgva seg og geva aftur til samfelagið. Vit skulu eggja kvinnum
uppfylt eitt ynski til eina lógarbroyting í Føroyum. Hvat vildi tað so verið? Eg vildi uttan iva ynskt, at rætturin til lívið varð staðfestur við lóg, soleiðis at vit verja tey óføddu børnini. Vit vita so nógv [...] Tað eiga vit ikki at góðtaka. Tað verður tá uppaftur meira ræðandi at hoyra, at tað finnast so nógv valevnir, ið ynskja at virka fyri fríari fosturtøku. Eg haldi hinvegin, at tíðin er komin til, at vit sum [...] sjónarmið og trýsta Løgtingið til at staðfesta hetta. Tað er ongin ivi um, at fosturtøkulógin í Føroyum eigur at nýskipast, men tað skal verða við ófødda barninum og rættinum til lív í huga. Hetta verður mítt
smábørn. Eg havi sjálvur fýra børn, har tað minsta er tveir mánaðir. Annað okkara er alla tíðina bundið við at bera, skifta, práta, rura, geva (okay, ikki eg) ella troysta barnið. Og so kann eg bara ímynda [...] viðurskifti, sum vit eiga at tillaga: Hægri hámark Barsil til liðugt lesandi Umskipa barsil hjá B-inntøku Meira barsil til tvíburaforeldur Meira barsil til ov tíðliga fødd Hámarkið fyri barsilsútgjaldi hevur [...] hámarkið fyri barsilsútgjaldinum. Í Føroyum er studningur til lesandi ikki at rokna sum A-løn. Ein avleiðing av hesum er, at studningurin telur ikki við, tá barsilsgjald verður útroknað. Ítøkiliga merkir