litikki ? ja, so er als ikki talan um nakra tænastu ? men eina bjarnatænastu fyri føroyska samfelagið. Hetta er bert eitt av dømunum um, at nógv bendir á, at hugsanin frá 1980?unum er við at sníkja seg [...] føroyskum virksemi og búskapi hvørvur. Er hetta nakað, ið føroyskir politikarar ynskja ? Undir 1. viðgerð av málinum í Løgtinginum tók ein meiriluti - Sambandsflokkurin, Javnaðarflokkurin og partar av Fól [...] gjaðir umvegis bummgjøld. So er og verður ikki við skúlum, sjúkrahúsum, ellis- og røktarheimum o.l. Raðfesta bygging innan skúla-, almanna- og heilsuverk Seinastu árini er nógv tann størsti parturin av
ikki at tað er av berum gávumildni, at landsstýrið er komið við hesum uppskotið. Vit vita at orsøkin er ein heilt onnur, sum eisini skilst av viðmerkingunum, nevnliga tann at uppskotið er ein beinleiðis [...] at fáa uppskotið samtykt. Tí nú er tað landsstýrið sjálvt sum setir uppskotið fram, og eg gangi sjálvandi út frá at tað er við vælsignilsi frá allari samgonguni. Tað er nú eitt sindur løgið, tí fyri knappum [...] á kósini. Í hvussu er er nú vent í holuni, tí roknast má við, at sami samgongumeiriluti, sum feldi uppskotið í fjør, nú tekur undir við landsstýrinum og samtykkir uppskotið. Tað er at fegnast um. Tørvurin
vit um, at tað nú ikki longur er ein spurningur um samband ella loysing, men at dagsskráin hevur fingið eitt nýtt og munandi meira meiningsfult innihald, sum í stórum er í tráð við teir tankar, sum vit [...] visna og detta av, so er tíðin nú komin til, at gamla Heimastýrislógin fær ein virðiligan avloysara. Hon rúmar ikki øllum tí, sum vit í dag hava brúk fyri, meðan praksis í fleiri førum er farið út um lógarinnar [...] ikki, so mugu vit víðari. Eisini er vert í hesum sambandi at nevna, at tær Danmark, sum í 1948 samtyktu Heimastýrislógina, ikki eru tær somu Danmark, sum í dag. Danmark er vorðin ein alt meira fastknýttur
útgjald, og tað “nýggja” slagið, sum er skattafrítt við útgjald. Annars skal viðmerkjast, at sum nú er, er fólkapensións grundupphæddin skattafrí við útgjald, og tað er ein frálík skipan. Móttøkan av skipanini [...] sama munni ganga út signing og bann!” Líka so lætt, sum tað er at lata munnin renna av stað við sær, er at trýsta á Facebook knøttin. Men munurin er, at í seinra førinum fer tað á prenti – og fyri stóran part [...] telefon nær sum helst, lurtast kann eftir útvarpi og sjónvarpi, og internetið er opið nær sum helst. Líka mikið hvar á knøttinum ein er staddur ber til at fylgja við, hvat ið gongur fyri seg heima á landi. Tó
kanning, sum júst er komin undir land, síggja vit hvussu hatur, illvilji og øvund beindu fyri eini arkitektoniskari perlu vesturi við Vatnið í Vági, og upplýst verður, at hagahúsið helst er í enn verri standi [...] stóðu bæði ein miðnámsskúli fyri almenna rokning og eitt e&r heim fyri kommunala rokning í eini annars steindeyðari Vágs bygd í dag. Onga aðrastaðni er nakað ellisheim nøkur forðing fyri øðrum virksemi, so [...] teimum, og deyðsiglarakósin er so eisini hareftir. Ein byggigøla av teimum stóru, sum almennu Føroyar rinda fyri, og sum almennu Føroyar vónandi eisini staðfesta ábyrgd fyri, er nú lýst í eini kanning. Hvussu
boðskapi: Niðurskurðurin í blokkinum og fastfrystingin fyri 8 árum síðani er orsøkin til, at vit hava fíggjarligt hall. Hetta er eisini umskyldningurin hjá teimum fyri, at tey hava skorið niður hjá veikastu [...] nýggjum lánshættum. Og í hesi støðu standa vit í dag. Trupulleikin er ikki, at okkum hevur vantað pening í samfelagnum. Tvørturímóti er trupulleikin, at vit hava nýtt ov nógvan pening. At bæði landskassi [...] framleiðsla ella virðisskapan er aftanfyri. At vit hava kapitaliserað framtíðina uttan nakran botn undir, og hava sett okkara eftirkomarar í skuld fyri okkara nýtslu. Hetta er eisini læran av alheims fíg
útlendingar. Hetta er uml. 37 % til føroyingar og uml. 63 % til útlendingar (rokna í tonsum). Sostatt kann sigast at føroyskt fiskiøki í stóran mun longu er blivi til altjóða fiskiøki. Tískil er ein próvførsla [...] hent við henni, um Føroyar gjørdust ES land. Fiskivinnan er jú okkara nógv størsta vinna, og hevur hon eisini forsyrgt okkum í nógv ár, so tað er onki undarligt í tí, at fiskivinnan stendur fremst í tonkunum [...] Hóast tað so sakni eg eitt veruligt kjak um ES í føroyskum politikki. ES er so ómetaliga nógv annað enn bara fiskivinnupolitikkur. Tað er sjálvandi alt annað uppá, hvussu tann einstaki sær upp á tað heila,
onkran annan um hjálp. Tykkara yvirtøkur eru framdar, og rokningin er langt síðani send til Føroya fólk. Harnæst er at siga, at Sambandsflokkurin tekur ikki undir við, at føroyingar fyrst fara til donsku stjórnina [...] høvdu hingið upp á føroysku skuldina. Tað er løgið at hugsa sær, at ein av høvuðsarkitektunum aftanfyri hesi uppskotini, nú spyr tveir sambandsmenn, um tað ikki er ómoralskt at fáa blokkstuðul úr Danmark [...] blokk-fanatikarin heldur, at hetta er rætti mátin at uppala børn síni.” So havi eg hug at spyrja. Hví ruddaði Jonhard so bara ein triðing av kamarinum? Um blokkstuðulin er so ræðuligur, hví skar hann so ikki
kunnu skipa seg sum suverenar statir, er danska svarið, at tað ber sjálvandi ikki til, tí “det ligger udenfor grundlovens rammer”. Í altjóða fakligum bókmentum er hendan dupulta støðan lýst sum “double [...] í løtum orðað seg lagaligari og meira pragmatiskt, men tað er alt, sum bendir á, at tann pragmatiska støðan kann bara bera á mál, tá Danmark er undir trýsti. Tað kann vera trýst frá USA, og tað kann vera [...] ber ikki til at kroysta Danmark, siga tey, tí avgerðin um framtíðina hjá Grønlandi liggur í Nuuk. Tað er nógv truplari hjá einum risa at gera seg inn á fámenta upprunafólkið í Grønlandi enn at trýsta eina
Danmark er tann, at ein og hvør, sum eigur ein snøkil av jørð, á hvørjum ári skal gjalda jarðarskatt til státin. Verður hesin skattur ikki goldin, verður jarðarteigurin, hvussu lítil hann enn er, seldur [...] einhvønn hátt at leggja eftir teimum, men tað var til fánýtis, tí flokkurin hevur eina góða valskrá, sum er at vinna okkum sjálvstýri, so vit kunnu samstarva við allar aðrar tjóðir á jøvnum føti. Hetta var tað [...] . Teir siga ikki eitt orð um, hvussu nógvan jarðarskatt vit skuldu goldið til danska státin, um so er, at dreymur teirra um samríkið fekk meiriluta. Eg veit tað heldur ikki, men herfyri kom eg at tosa