Ávaringarljós lýsa yvir Føroyum

Hvussu eru útlitini fyri føroyska búskapinum.

Hetta er evnið í beinleiðis kjaksending á Rás2 klokkan 16 seinnapartin í dag.

Tað er Óli Breckmann sum skipa fyri kjakinum og tey, sum kjakast um hetta saman við honum, eru Eyðgunn Samuelsen, samfelagsfrøðingur og tingkvinna fyri Javnaðarflokkin, Hjørdis Gaard, búskaparfrøðingur og sjálvstøðugt vinnurekandi við føritøkuni Movera, og Jørgen Niclasen, landstýrismaður í fíggjarmálum.

Óli Breckmann vísir á, at í síni seinastu frágreiðing, fegnast Búskaparráðið um gongdina í Føroyum. Men samstundis ávarar ráðið um, at á summum økjum er gongdin skeiv.

Búskaparráðið fegnast um, at

- Vøksturin í búskapinum í ár verður 4,6% og næsta ár 4,3% í 2015.
- Vøksturin í lønargjøldum verður 5,5% í 2014 og aftur 4,0% næsta ár.
- Útflutningsvirðið í fjør var metstórt, yvir 6 mia kr, og væntast ikki minni í ár.
- Talið áløntakarum er økt við 380 frá í fjør til í ár.
- Talið á fulltíðar abeiðsleysum er fallið við eini helvt, úr 1.900 fólkum niður í 1.000 fólk frá 2011 til 2014.
- Treystitølini, t.e. bjartskygnið millum einstaklingar og vinnulív, eru hækkandi.
- Innflutnings- og nýtslutøl eru hækkað við vón um betri tíðir og størri inntøkur.
- Skattur, MVG o.a. inntøkur hins almenna og kommunanna eru hækkað.
- Almenna nýtslan er lítið vaksin, bert 1,5% í fjør og 1,4% í ár.
- Almennu íløgurnar vaksa við stórum eftirspurningi eftir arbeiðsmegi.

- Rakstrarhallið hjá landskassanum minkar. 

Men Búskaparráðið er eisini úti við tjørukustinum og málar nakrar ávaringar á veggin. Eitt nú:
- Aldurssamansetingin á fólkinum, skeivt og aldurspyramidan er vorðin so mjáð um miðjuna.
- Aldursbólkurin millum 20 og 30 ár er undirmannaður, so færri børn verða fødd í Føroyum enn tað átti at verið.
- Við fallandi barnatali økist talið á eldri føroyingum lutfalsliga nógv komandi árini.

- Færri fólk verða á arbeiðsmarknaðinum til at forsyrgja fleiri pensjónistum og gomlum á ellisheimum.
- Føroyar eru eftirbátur, tá ræður um samansparing í pensjónsgrunnar, so framtíðar gomul klára sína egnu pensjón.


Eisini mælir Búskaparráðið myndugleikunum til at broyta bygnaðin í fiskiflotanum og at koma við eini nýggjari fiskivinnuskipan, so landskassin sum skjótast fær millum 500 og 1.000 milliónir krónur um árið í tilfeingisrentu og uppboðssølu av fiskirættindum
 
- Alivinnan skal eisini spennast fyri útreiðsluvognin hjá politikarunum og rinda landskassanum, og kanska kommununum við, meiri enn nú.