Blood Diamond

Seinastu tíðina eru tað komn­ir á­hug­a­verd­ir filmar fram, ið siga søgunar um al­tjóða ó­lóg­lig­an vápnahandil. Film­ur­in Lord of War er ein a hes­um. Film­­u­rin Thank you for Smok­ing er um amerikanska tubb­aks­ídn­­að­­in og um ein dugnaligan lobb­y­­ist hjá hesum ídnaðinum. Her­f­­yri kom so filmurin Last King of Scotland, ið er um Idi Amin og viðurskiftini hjá hon­­um við ein skota.

Í nýggja film­i­num Blood Dia­mond fáa vit eina ógvusliga søgu um di­amant­ar, ið verða kall­aðir Blood Diamonds, tí teir verða brúktir til at keypa ó­lóg­lig vápn í fátækum londum í Afrika.
Tað er borgarakríggj í Si­e­r­ra Leone í 1990'inum. Her byrjar søgan í filminum Blood Diamond, ið snýr seg um Danny Archer (Leonardo Di­Cap­r­io), ið er ein fyrrverandi leig­u­hermaður frá Zimbabwe og Solomon Vandy (Djimon Houn­sou), ið er ein fiskimaður frá Mende-fólkunum.
Hes­ir eru báðir afrikanarar, men teirra lív eru sera ymisk. Teir møtast, tí teir vilja báðir finna ein ljósareyðan diamant, ið kann broyta teirra lív.

Modernaðir trælir
Solomon er endaður sum ein træl­ur, hann má arbeiða langt burtur frá konu síni og børn­um. Ein dag finnur hann hend­an serliga gimsteinin, ið hann krógvar nærhendis. Hann má arbeiða sum trælur fyri upp­reistrar­hermenn, hes­ir eru allir mordarar, og verð­ur hann uppdagaður, so verður hann dripin. Hann veit eisini, at hesin steinurin er so virðismikil, at hann kann bjarga honum, konuni, døtru­num og soninum, so hesi ikki gerast flótt­afólk ella barn­a­hermenn.
Archer hin vegin livir av at selja vápn fyri hesar dýru stein­ar, ið hann smuglar úr land­i­num. Hann vil burtur frá harðliga lívinum sum vápn­a­seljari. Tá hann hoyrir um dia­mant­in hjá Solomon, so vil hann gera alt fyri at fáa hendur á honum. Hesin steinurin er so dýr­ur og rárur, at eingin skal vænta at finna hann meiri enn eina­ferð í lívinum.
Archers roynir at fáa Sol­o­mon at trúgva honum, at hann vil hjálpa honum út úr land­i­num.

Idealisturin
Við eitt kemur ein kvinna upp í leikin. Maddy Bowen (Jenn­i­fer Connelly) er ein ung, idealistisk og vøkur am­er­i­konsk blaðkvinna. Hon er í Si­erra Leone fyri at avdúka teir ó­lóg­ligu diamantarnir. Hennara ætl­an er at avdúka tey sum selja diamantar á hendan hátt.
Í filminum hevur Le­on­a­r­do DiCaprio (1974) høv­uðs­leik­lut­in. Hann tosar við einari ak­sent, fyri at líkjast einum leig­u­hermanni frá Afrika. Hetta eydn­ast ikki so væl haldi eg.
Seinast við sóu DiCaprio var í film­inum The Aviator. Fyrstu ferð vit av álvara møttu hesum unga leikarinum var í filminum What´s Eating Gilbert Grape. Seinni sóu vit hann í Romeo + Jul­i­et og í Titanic. Eitt meiri ser­i­øst gjøgnumbrot kom við film­i­num Celebrity hjá Woody All­en.
Seinni hava bæði Catch Me If You Can, Gangs of New York og ikki minst The Departed, slig­ið hansara navn enn meiri fast.

Álvarsligt evni, men kanska heldur keðiligt
Evnið, ið filmurin viðgerð er álv­ars­ligt. Umráðandi er at fáa fólk at hugsa um støðuna í Af­r­ika, og at kríggj verða fíggj­að av slík­um diamantum. Fólk skulu ikki bert hugsa um, hvussu liturin, skeringin, klár­heit­­in og hvussu nógv karat ein diamantur er, men um hann er ó­semj­u­raktur og tí ein blóð gim­steinur frá Afrika.
Tað eru nógvir filmar um hesa støðuna, m.a. dok­u­ment­arfilmar sum Cry Freetown & Ret­urn to Freetown, War Phot­o­grapher, Shadow Company. Vert er eisini at nevna filmar sum Blood Diamond. Blood from a Stone, Innocents Lost.
Filmurin er gjørdur av leik­stjór­a­num Edward Zwick. Hann er kendur fyri filmar sum Glory, Cour­age under Fire (1996), The Siege (1998) og seinast The Last Samurai (2004).
Eg hugsaði mangan, tá eg sá filmin Blood Diamond, um hann ikki hevði verið betur sum dok­u­mentarfilmur, hann er tó með­al­góður. Kanska í so nógv rok fyri hendan ummælaran, dámi betur filmin Lord of War.
3 stjørur av 6.


---
FAKTA UM BLOOD DIAMOND
Leikandi:
Danny ArcherLeonardo DiCaprio
Maddy BowenJennifer Connelly
Solomon VandyDjimon Hounsou
SimmonsMichael Sheen
The ColonelArnold Vosloo
DiaKagiso Kuypers
Captain PoisonDavid Harewood
BenjaminBasil Wallace
M’edNtare Mwine

Leikstjóri Edward Zwick. 143 minuttir. Frumframførdur í Havnar Bio fríggjadagin 26 januar. 15 árs aldursmark.