Samhaldsfestið, sum hvarv

Bill Justinussen
løgtingsmaður fyri Miðflokkin

Samhaldsfestið í lands­skattaskipan okkara byggir á, at tey, sum vinna meiri pening, gjalda størri part av inntøkuni í skatti. Soleiðis rindar tann síðst vunna krónan munandi meiri skatt enn tann fyrst vunna. Hetta kallast tann progressivi (vaks­andi) skattastigin.
Kommunuskattaskipanin er ikki samhaldsføst á sama hátt. Har rinda øll sama part av inntøkuni, tá sæð verður burtur frá botnfrádráttinum. Um kommunuskatturin er 20%, rindar tann, sum vinnur 100.000 20% og tann, sum vinnur 500.000 20%. Hetta er tann proportionali (javni) skattastigin.
Samhaldsfasti arbeiðs­mark­naðar­eftir­lønar­grunn­urin (AMEG) er eisini eitt slag av skatti. Hesin skatturin er proportionalur, tvs. at øll rinda sama prosentgjald utt­an mun til inntøku.
Barnsburðargrunnurin er eisini ein skattur. Hesin er somu­leiðis propor­tionalur, tvs. at øll gjalda sama pro­sent­part inn í grunnin, uttan mun til inntøku.
Arbeiðsloysisskip­anin er eisini ein skattur. Hesin er somu­leiðis pro­por­tio­nalur, tvs. at øll gjalda sama pro­sent­­part, uttan mun til inn­tøku.
Almenn gjøld so sum veg­skattur, kring­varps­gjald, sjúkra­kassi v.m. eru øvugt propor­tional. Tvs. at tann, sum hevur lága inntøku, má gjalda størri prosent­vís­an part av síni inntøku, tí gjøldini eru eins fyri høgan og lágan.

Láglønt verri fyri
Sostatt er lands­skatt­urin ein­asti sam­halds­fasti skatt­urin, har tey, sum vinna meiri, gjalda meiri í prosentum. Allir hinir skattirnir ganga hart út yvir tey, sum hava lágar inntøkur og fyri so vítt eisini miðal­inn­tøkur.
Hendan sam­gong­an mink­­ar um sam­halds­fasta lands­skattin. Hon økir um komm­unu­skattin, ar­beiðs­­marknaðar­eftir­løn­ar­­grunnin, barns­burðar­grunn­in, vegskattin v.m., sum rak­ar tey lágløntu harðari. Mun­urin millum lág­lønt og hálønt økist. Tey tíma­løntu eru munandi verri fyri nú enn fyri tveimum árum síðani, og tá hendan sam­gongan hev­ur sitið 2 ár afturat, verður tað enn strævnari at vera tíma­løntur.
Miðflokkurin er ímóti hesi gongd­ini. Vit hava alla tíðina víst á, at sam­halds­festið í skatta­skip­anini minkar og minkar, men tíverri hoyrir samgongan ikki boðskapin  heldur ikki javnaðar­flokk­urin. Tað skal loysa seg at arbeiða er herrópið. Hes­um tekur Mið­flokkurin undir við, men tað skal ikki ganga út yvir sam­halds­festið í skipanini. Yvirskipaði poli­tikkurin má og skal vera, at øll skulu kunna liva eitt gott lív her og nú og hava umstøður til eina munadygga eftirløn. Í dag er ov stórur munur á fólki. Tíbetur eru tað mong, sum hava góð størv og góð­ar fíggjar­ligar um­støður, men tíverri eru tað alt ov mong, sum hava sera trupult við at fáa gerandis­dagin at ganga upp or­sakað av fíggjar­ligum byrð­um. At javnaðarflokkurin hev­ur slept stríðnum fyri teim­um lágløntu ger so bara uppgávuna hjá okkum øðrum so mikið størri.