Eg visti at hetta ikki var væl dámt, men var komin eftir at hetta var tað rætta at gera av tí at ferjusigling var ov dýr og ikki gav nóg góða tænastu. Eg hevði roynt at ført mítt sjónarmið fram, men einasti politikari sum tók undir við hugskotinum var Heini O. Heinesen, sum tá bert var vanligur tingmaður Tjóðveldisfloksins. Eg fekk so nakrar næmingar í studentaskúlanum at skriva serritgerðir um hetta hugskot, og tann sum Gunnar Djurhuus, Eirikur Lindenskov og Jákup Símun Simonsen skrivaðu um Sandoyartunnilin var serliga áhugaverd. Teir tóku nevliga Hest við.
Vón okkara var at tá tíðindini um hetta veldiga framstig kom úr millum manna fór hugburðurin at broytast. Men tað var so eiðasørt at nakar kvaklaðist við, so eg gjørdi av at seta uppskotið fram alment. Bróðir mín Hanus Vang, sum hevði arbeitt hjá landsverki, og var kønur innan vegagerð, teknaði so hvar tunlarnir skuldu vera.
Hanus var samdur við mínar næmingar í, at sandoyartunnilin skuldi fara um Hest, tí tað spardi okkum fyri sigling til oynna.
##med2##
Um so var at vit beinanvegin vóru farin í gongd kundu vit við hóvligum arbeiði vera liðug við Suðuroyartunnilin í 2008. So høvdu vit ongar útreiðslur longur til bilferjur, og øll kundu koyra úr Sumba til Viðareiðis.
Hesum uppskoti var ikki tikið undir við. Hildið var at vit vóru so fátæk, at vit ikki høvdu ráð til at leggja tað út sum skuldi til fyri at gera tað koyrandi til Suðuroyar.
Hendan sparing hevur verið okkum øllum dýr. Suðuroyingar hava goldið mest, tí teirra samskiftismøguleikar eru lítið batnaðir síðani fyrsti Smyril fór at sigla 1895. Teir eru lamdir av vantandi samhaldsfesti okkara.
Tað er eyðsýnt nú ætlan landsstýrisins, at skúgvoyingar og dímuningar skulu fáa somu ótespiligu viðferð sum hestmenn fingu, og at samfelagið vil gjalda fyri bæði ferju- og tyrlusamband til tey, fyri at tey ikki skulu gerast partur í vegasamanbundna samfelagnum.
At landsstýrið – og tunnilsfelagið - samstundis eisini vil seta okkum øll í óforsvarligan váða við at gera ein 23 km. langan tunnil við ongum rýmingarvegi, einans fyri at umganga, at Skúvoy og Stóra Dímun sleppa upp í vegasambandið, er ein ófyrigevilig dáragerð, sum tey sum sita eftir eftir eldsbrunan og eftirkomarar okkara, aldrin fara at fyrigeva okkum.
Tað slepst nevniliga ikki undan, at tað kann festa í í ein elbil inni í tunlinum, og tá skal takast avgerð um, hvønn tunnilsmunna roykurin skal leiðast útúr, og hvør skal bjargast og hvør ikki í einum tunli, sum er 23 km. langur, tí roykurin kann bara blásast út annan vegin, og so skal støða takast til, hvør er á skeivari síðu av eldinum og ikki fær høvi at bera boð í bý.
Tann, sum hevur skipanina um hendi, veit frammanundan, at hann skal taka ta tungu avgerðina.
Tað hevur síðani 2016 ligið ein nágreinað verkætlan í landsstýrinum og hjá landsverki, sum Jóannes í Dali, landmátara, byggi- og fíggjarfrøðingur, hevur gjørt. Eftir hesi ætlan hevði byggitíðin verið skorin niður í undir eina helvt og trygdin økt munandi.
##med3##
Kostnaðurin hevði minkað við meira enn einum triðingi, og hetta kemst av, at samlaða undirsjóvartunnilsstrekkið verður fýra kilometrar styttri, og at tunnilsgrótið ikki skal koyrast við lastbili og tyrvast í haganum, men verður endurnýtt og verður siglt beinleiðis til byrgingina sum skal gerast tvørtur um tann 11–22 metra grunna Skúvoyarfjørð.
Við tveimum tunlum og elevatortunli upp á Stóru Dímun hevur hendan verkætlanin sera góðar rýmingarleiðir, og ger at ”smáu” oyggjarnar eisini fingu fast samband - deils við einum 8 km. undirsjóvartunli millum Skúvoy og Stóru Dímun og einum 11 km. undirsjóvartunli millum Stóru Dímun og Sandvík.
##med4##
Við tað at talan er um fýra tunnilsmunnar, sum borast kann frá, verður longsta einstaka boristrekkið bert 5,5 km, mótvegis teimum 11,5 km hjjá Tunnilsfelagnum (sum tekur meira enn dupult so langa tíð at bora), og av tí at vegir, ein 700 metur langur tunnil í Skúgvi eins og byrgingin til Skúgvoy kunnu gerast í senn, verður byggitíðin minni enn fýra ár.
Tá slepst undan at landið í ókomnum tíðum hevur óneyðugar útreiðslur av ferjum og tyrlum, og trygdin hevði eisini verið á einum høgum støði.
Norska fyritøkan Norconsult, sum hevur gjørt hinar undirsjóvartunlarnar, sær hetta sum besta, skjótasta og bíligasta loysn.
Tann sum vil síggja hvør loysn talan er um, kann sláa upp á
Verður nú tikið undir við hesum uppskoti ber til í 2028, um fýra ár, at koyra úr Tórshavn til Tvøroyri upp á 50 minuttir.
Zakarias Wang
