fólkasløg eru berarar av sjúkuni CTD, Carnetine Transporter Defect. Hetta er gamla søgan um inngiftan og fjarðskotna oyggjalandið. Sambært serfrøðingum er ein av hvørjum 18 føroyingum er berari av sjúkuni, meðan [...] meðan ein av hvørjum 1.300 longu hava sjúkuna. Til samanberingar er títtleikin í USA ein av hvørjum 100.000 og í Japan ein av hvørjum 40.000. Fáa tveir berarar barn, eru 25 prosent sannlíkindini fyri, at [...] at barnið fær deyðiligu sjúkuna CTD, sum eisini er undir illgruna fyri at vera orsøk til fleiri tilburðir av vøggudeyða. CTD, ella Carnitine Transporter Defekt, hevur við sær, at fólk uttan nakra ávaring

vend í. Ein ung kvinna doyði av sjúkuni, og harafturat vísti tað seg, at ein ungur føroyingur var deyður av CTD í Keypmannahavn árið fyri,og at systir hansara var deyð av sjúkuni nøkur ár frammanundan [...] at siga, at um­­leið ein av hvørjum 300 í Føroyum hevur CTD. Aðra­staðni tosa tey um ein av hvørj­um 40.000. Tað er eis­ini staðfest, at millum 10 og 15 føroyingar eru deyð­ir av sjúkuni, sigur Jan Ras­mus­sen [...] . Hesir tilburðirnir vístu, at vaksin fólk kundu doyggja av sjúk­uni, og sum ein beinleiðis av­leiðing av hesum og trýsti frá almenninginum fóru myndug­leikarnir undir eina stóra fólka­kanning á heysti

Nú fáa føroyingar ein doktara, ein ph.d, í herviligu sjúkuni CTD. Tað skrivar Granskingarráðið á heimasíðu síni. CTD leypti fyri nøkrum árum síðani rættiligan ekka á føroyingar, tá ið tað kom fram, at [...] at hetta var orsøkin til fólk í bestu árum brádliga vóru deyð. Tað førdi eisini til, at ein hópur av føroyingum lótu seg kannað fyri sjúkuna. Tað er Jan Rasmussen, lækni á Landssjúkrahúsinum, sum hevur granskað [...] sjúkuna og Granskingarráðið skrivar, at týsdagin 17. juni fer hann at verja ph.d ritgerð sína um um CTD. Verjan verður á Landssjúkrahúsinum og í metingarnevndini sita Gunnar H. Gislason, professari, sum

Lognberg spyr um sjúkuna CTD. Í viðmerkingunum skrivar Gerhard Lognberg, at CTD er ein arvalig sjúka, sum serliga hevur rakt Sandoynna meint, har fleiri fólk ung fólk eru deyð. Hann leggur afturat, at [...] landsstýrismann, at greiða Løgtinginum frá teimum ymisku tilmælunum, sum hann hevur fingið um sjúkuna CTD frá ávikavist Donskum og Føroyskum myndugleikum. Í ørðum lagi spyr hann, hvørji tiltøk landstyrismaðurin

handlast nú. Vit kunnu ikki fáa tey aftur, sum deyð eru, men tað er møguligt, at bjarga lívum. Eg meini, at tað er tí upp á hægstu tíð, at okkurt verður gjørt við CTD. Eg haldi ikki, tað er føroyskum myndugleikum [...] tá ið tað snýr seg um CTD, hon kann ikki halda fram. Eg haldi ikki tað er meira enn rímiligt, at tey, ið ynskja at kanna seg mugu kunna gera tað. Tey, sum lata seg kanna fyri CTD eiga at fáa hetta gjørt [...] myndugleikum verdugt at brúka so langa tíð at togast um eitt so álvarsligt mál sum málið um CTD. Politiski myndugleikin eigur at seta tiltøk í verk beinanvegin, so at heilsumynduleikarnir hava klárar og greiðar

vaksnan, sum uttan nakra ávaring fær hjartaslag. Hetta kann hava verið CTD. Vit hava prátað við familjur, sum longu hava mist síni kæru av CTD. Tey eru rættiliga óttafull og altrá eftir at fáa boðskapin um sjúkuna [...] kannað, tí onkur í nærmastu familjuni longu er sjúkur ella deyður av CTD. Eisini er onkur tilburður staðfestur gjøgnum regluligu kanningarnar av nýføðingum. [...] Herfyri kravdi dulda arviliga sjúkan CTD enn eitt mannalív, tá ein blaðungur føroyingur datt um og doyði av hjartatilburði. Hann hevði júst fingið staðfest sjúkuna, men náddi ongantíð í viðgerð. Hann er

er CTD? CTD er nýliga funnin deyðilig og arvilig sjúka, sum millum 30 og 40 føroyingar hava, uttan at teir vita av tí. Sjúklingur við CTD livir normalt, men er kanska ikki so birgur sum onnur. CTD, ella [...] málinum um CTD í Føroyum, eitt nú við at skriva greinir í vísundaligum tíðarritum. Tað vísir seg, at føroyingar eru nógv oftari berarar av CTD, enn fólk í øðrum londum. Roknað verður við at ein av hvørjum [...] vísa, at ein av hvørjum 1300 føroyingum, ella eini 30-40 fólk, longu hava sjúkuna uttan at vita av tí. Til samanberingar kunnu vit nevna, at í USA er títtleikin ein av 100.000 og í Japan ein av hvørjum 40

títtleikin av CTD í USA ein av hvørjum 100.000 og í Japan ein av hvørjum 40.000. - Øll menniskju eru berarar av fýra-fimm ymiskum útbrøgdum (mutatiónum). Hetta er ikki vandamikið. Men um tveir berarar av somu [...] Umleið ein tilburður árliga Vísindaligar kanningar av CTD í Føroyum vísa, at ein av hvørjum 18 føroyingum, ella 5,5 prosent, eru berarar av sjúkuni, meðan ein av hvørjum 1.300 longu hava sjúkuna. Um teir kendu [...] sjúkur. Hetta kemst av, at vit hava livað so avbyrgd og leingi saman her í úti á klettunum. - Føroyingar hava óivað havt hesa sjúkuna, CTD, í mong harrans ár, men vit hava ikki vitað av henni. Tí eru heilt

kliniska ráðgeving og genetiska screening av øllum nýføðingum. Síðani tá er sett á stovn standard genetisk screening av 2 av teimum 7 arvaligu sjúkunum, ávikavist CTD og HCS. Er grundaður ivi um aðarar avvaligar [...] JENIS AV RANA Føroyingar rinda yvirprís Í munnligum fyrispurningi til Hans Paula Strøm, landsstýrismann í Heilsumálum, viðvíkjandi sjúkuni CTD hin 4. mai í ár, spyr Jenis av Rana, løgtingslimur fyri Miðflokkin [...] familjuni. Eisini er sett á stovn screening av nýføðingum í Føroyum fyri CTD, umfram 14 aðrar screeningar. Í munnliga fyrispurninginum spyr Jenis av Rana eisini, um tað er rætt, at føroyingar gjalda alt ov høgan

deyðir av sjúkuni CTD, og aftur í dag heitur Landssjúkrahúsið á føroyingar, um at lata seg kanna. CTD sjúkan hevur tikið lívið av sjey ungum føroyingum. Hóast hetta, so hava bert helmingurin av føroyska [...] lívsvanda kunnu fáa staðfest sjúkuna sum skjótast. - Vit vita ikki, um aðrir føroyingar eru í lívsvanda av CTD, sigur Bjarni á Steig, yvirlækni á Landssjúkrahúsinum, við Rás2 í dag.