gjalda í skatti. Ein nýføddur drongur fer hinvegin at vera ein »yvirskotsforrætning«. Hann fer í miðal at veita 0,9 milliónir krónur meira til felags samfelagskassan, enn hann fer at fáa gjøgnum lívið [...] partin av barnsburðarfarloyvinum, verða tær settar munandi aftan fyri menn í mun til yrkisleið og løn. Ta eftirstøðuna hava kvinnur trupult við at vinna innaftur seinni í lívinum. Tað skeiva býtið av [...] tær fara fyrr av arbeiðsmarkaðinum enn menn. Ein triðja orsøk til stóra kynsmunin er, at kvinnur í miðal liva sløk fýra ár longri enn menn. Tað merkir, at kvinnur fáa fleiri veitingar knýttar at aldrinum
hagtøl. Síðsta ár vóru kvinnuligir arbeiðarar vekk frá teirra arbeiðsplássi 11. hvønn arbeiðsdag - í miðal. Frá 1998 til 1999 hækkaðu árligu fráverudagarnar úr 20 til 21. Tað er heldur hægri persónlig frávera [...] og tann samlaða fráveran hækkaði eisini eitt sindur fyri mannligar arbeiðarar í 1999. Teir vóru í miðal vekk frá arbeiðsplássinum 18. hvønn arbeiðsdag, tá ið frítíðin ikki verður tald við. Hækkandi persónlig [...] royndum ikki hevur samband við, hvussu fáar ella nógvar vikur arbeiðsgevarin rindar sjúkradagpening ella løn undir sjúku. Hinvegin merkja tey fíggjarligu viðurskiftini hjá arbeiðarunum rættiliga nógv fyri vavið
lønina við tal av persónum, sum fáa løn. ##med4## Løn sum hagfrøðiligt hugtak er partur av tí breiðu allýsingini av viðurlagi til starvsfólk. Viðurlag er tvíbýtt í a) løn og b) ískoyti hjá arbeiðsgevarum [...] mánað í fjør. Grafurin niðanfyri vísir miðallønina býtt á kyn. Í mars fingu kvinnur 28.567 krónur í miðal, sum er 31 prosent lægri enn miðallønin hjá monnum, sum var 41.582 krónur. Samanborið við sama mánað [...] National Accounts' hjá ST og 'European System of Accounts' hjá Eurostat. Eftir hesi allýsing fevnir løn um lønarpartar so sum grundløn, viðbøtur, yvirtíðargjøld, frítíðarløn, starvsfólkaágóðar, men ikki
sjálvt ein lutfalsliga stór broyting ikki so væl sum aðrastaðni. Arbeiðsloysi er framhaldandi omanfyri miðal. Serliga í sunnaru helvt av Suðuroynni. Tað er nú ikki bara í útjaðaranum at arbeiðsloysi er stórt [...] foreldrini gera, óiva við fyrst at hyggja eftir lønarkekkinum og ambitiónunum og menninir ofta hægri løn og hava størri ambitiónir enn kvinnurnar. Hetta leiðir okkum inn á eitt annað kjak, sum vit tó lata
galdandi í hansara føri. - Tað er einki at dylja yvir, at bæði eg og mínir starvsfelagar fáa meiri løn, tá vit verða útstationeraðir, sigur Jan Joensen. Álitisstarv og stórar verkætlanir Jan Joensen er [...] tekur tað meiri enn eitt hálvt ár at byggja eitt skip. So nógv skip standa í gerð samstundis, og í miðal verða 2 nýggj skip latin hvørja viku. - Onkuntíð kunnu 5 skip verða latin eftir einum degi, aðrar [...] sum skilst er tað eisini lønin og lágur skattur, sum lokkar. Jan Joensen vil ikki siga, hvussu góða løn hann fær eftir skatt, men kann siga so mikið, at tað er munandi meiri, enn um hann arbeiddi í Danmark
na, og av tí at lønarvøkstur verður skattaður við marginalskattinum, økist skattatrýstið við lønarvøkstrinum, um skattastigin ikki verður javnaður samsvarandi lønarvøkstrinum [...] at javna samsvarandi lønarvøkstrinum er serliga, at skattatrýstið hjá miðalinntøkuni ikki verður broytt frá ár til ár. Danska skipanin merkir, sum eitt dømi, at um miðal lønarinntøkan veksur 4% [...] mørkini í skattalógini ikki tillagað samsvarandi prís- og lønarvøkstrinum, tí at í Føroyum verða skattamørkini ikki javnað eftir prís- og lønarvøkstrinum. Hetta hevur stóra ávirkan á skattatrýstið
T.v.s. at í miðal brúkar ein miðal miðnámsskúlanæmingur 47,5 tíma um vikuna upp á skúla – meir enn eitt fulltíðarstarv – tað er uml. 210 tímar um mánaðin. Um studningurin, verður sæddur løn fyri okkara
landskassan. Harafturat kemur at í Føroyum eru sjófólk einasti samfelagsbólkur sum er farin niður í løn tey seinnu árini, tó at tað er greitt at sjólívið verður roknað sum eitt av heimsins vandamestu yrkjum [...] stóran part av tíðini. Eisini vísti ein donsk kanning herfyri at sjófólk hava verri heilsu og liva í miðal fimm ár styttri enn kontórfólk og arbeiðsfólk á landi annars. So latið okkum bara unna okkara sjófólki
at lærarar fáa meiri í lønarposan. Tað er serliga menninir, ið raðfesta hægri løn; 86,4 prosent av monnunum raðfesta hægri løn sum tað týdningarmesta, meðan 60,9 prosent av kvinnunum velja hetta. Størri [...] og øll tey, ið hava svarað, hava havt møguleika fyri at velja 3 øki av teimum nevndu. Eftir hægri løn halda 56 prosent av lærarunum, at meiri eftirbúgving eigur at verða raðfest ovarlaga. Síðan kemur uppgávan [...] 37,5 % hava valt hetta at vera millum trý tey mest umráðandi økini at raðfesta, samanborið við í miðal 19,1 % tvørtur um allar skúlastøddir. Fleiri tímar til serligan tørv er eisini umráðandi fyri nógvar
hjá kvinnum eru í miðal lægri enn hjá monnum. Tí eru kvinnur so nógv verri fyri fíggjarliga enn menn, tá tær koma í pensjónsaldur. Tað eru skjótt 40 ár síðani at kvinnur fingu somu løn fyri sama arbeiði