okkum øll, og hvussu vit læra, arbeiða og samskifta, og hetta krevur nýhugsan um, hvussu vit búgva børn, ung og vaksin út til nýggju fortreytirnar. Í hesum sambandi bjóðar Fróðskaparsetur Føroya til alment

senda børn av landinum. 10 milliónir krónur til fýra børn, sum eru ella skulu á stovn í Danmark. Endurskoða barnaverndarøkið Eg havi nú í nøkur ár víst á, at tað er skeivt at senda føroysk børn og ung [...] hesa samansetingina av orðum: “alment umsorganarsvik”. Skúlin vísir eisini á í skrivinum, at fleiri børn gjøgnum árini eru flutt av landinum av almenna myndugleikanum, men teimum kunnugt eru ongi av hesum [...] trupulleiki Allíkavæl viðgera vit í dag eitt uppskot til eykajáttan, so vit framhaldandi kunnu senda børn til Danmarkar á stovn, tí vit ikki meta okkum før fyri at taka okkum av teimum í Føroyum. Og tað eru

Serliga eru nógvar kvinnur komnar hendan vegin, tí tær hava føroyskan mann. Hesar hava eisini ofta børn, sum kunnu koma illa fyri, tí mamman ikki dugir føroyskt. Tá er vandi fyri, at foreldra/barn leiklutirnir

ymisku heimasíðurnar. Hetta hevur tíverri við sær, at alnótin er trygg fyri pedofilar at finna sær børn at misnýta, uttan at verða forstýraðir av foreldrum. Í Onglandi eru eingi tøl almannakunngjørd viðvíkjandi [...] men stutt síðani bleiv uppdagað, at 7000 bretar vóru limir á einari amerikanskari heimasíðu, har børn blivu misnýtt. Eisini er kunngjørt, at talið á misnýttum børnum er farið 322% upp tey síðstu 20 árini [...] kenna. Hetta er tískil tað fullkomna staðið hjá pedofilum. Her hava teir frið og náðir at tosa við børn og lokka tey til at gera ella fortelja ymiskt, ið tey í veruleikanum ikki hava hug til. Fyri stuttum

ikki. Tá Føroya fólk fær at vita, hvat prísurin verður í gerandisdegnum, fyri tína familju, fyri tíni børn, fyri tey gomlu, fyri útbúgvingarskipanina osfr. tá fer fólkið at taka sakina í egnar hendur og atkvøða

í skúla. - Skúlafrávera er ein endurspegling av teimum avbjóðingum, sum børn hava í dag. Tað er ein handlingsmøguleiki, sum børn hava. Tey eru kanska útihýst av felagsskapinum í skúlanum, men hava ein [...] Tøl úr Noregi og Svøríki vísa sama mun av fráveru. Ongi verulig hagtøl eru fyri, hvussu nógv føroysk børn ikki ganga í skúla ella bert eru í skúla onkuntíð. Føroysku skúlarnir skráseta fráveru hjá næmingunum [...] skúlanum, sigur hann. Meira ferð og hægri krøv Samfelagið er nógv broytt tey síðstu 20-30 árini, og nógv børn og ung í dag hava sálarligar trupulleikar av ymsum slagi. - Ferðin í samfelagnum er vorðin nógv skjótari

- Tað er eitt týðandi mál hjá mær og samgonguni at styrkja tilboðini til børn og ung við sálarligum avbjóðingum. Alt fleiri børn og ung hava tørv á tænastum frá psykiatriini og ávísingarnar frá kommunulækna [...] - Tænastan til børn og ung við sálarsjúku verður styrkt munandi við nýggjum dagtilboði á Landssjúkrahúsinum. Í uppskotinum til fíggjarlóg fyri 2018 er peningur eisini til ein serlækna í barna- og ungd [...] Heilsumálaráðið í tíðindaskrivi í dag. - Endamálið við dagtilboðnum er at styrkja viðgerðartilboðini til børn og ung, sum millum annað stríðast við ótta, tunglyndi og etingarólag. Eftir ætlan kann hetta eisini

fátækadømið rakar serliga børn hjá støkum uppihaldarum, foreldrum við ongari útbúgving, arbeiðsleysum og børn í familjum, sum eru tilflytarar úr londum uttan fyri vesturheimin. Nógv børn liva í familjum, hvør [...] vøkstri hesi seinastu árini, og nógv bendir á, at fátækradømið ímillum børn eisini veksur Føroyum, hóast vælferðin annars er økt. - Børn, sum vaksa upp í fátækt, eru fyri stórum vanbýti og eiga ongan lut í [...] avbjóðingar - Tað eru børn, sum sjáldan ella ongantíð eru og ferðast, eru útferð, eru ein túr, í føðingardegi ella hava vinfólk við heim til hús. Orsøkin til, at fátækradømíð ímillum børn er vaksið, er á mangan

15 ára gomlu frískar tenn í 1991, meðan talið nú er 34 prosent. Í norðurlendskum høpi eru føroysk børn hampiliga væl fyri. Tøl frá 2011 vísa, at í Danmark hava 70 prosent av teimum 12 ára gomlu frískar [...] brendar tenn og er hetta ikki nøktandi, sambært tannlæknunum. Arbeiðast má fram ímóti, at enn fleiri børn og ung varðveita frískar tenn alt lívið. Í vár tók eitt samt Løgting undir við uppskotinum frá la [...] eisini at fevna um tey 16 og 17 ára gomlu. Tað merkir at frá 1. januar 2015 er tilboðið um tannrøkt til børn á sama støði sum í okkara grannatjóðum. Tað var í 1991 at tannlæknarnir í Føroyum fóru undir at skráseta

fram. Fyrra hálvár í ár vóru 280 børn fødd. Tað eru 25 færri samanborið við fyrra hálvár í fjør. Tá vórðu 305 børn fødd. Taka vit junimánað í ár, so vórðu fødd 44 børn, meðan tað í juni í fjør vórðu fødd [...] fødd 48. Taka vit so til dømis juni í 1990, so vórðu fødd 82 børn tá. Lesið eisini: Sum talvan vísir niðanfyri, so er gongdin viðvíkjandi føðitíttleikanum í Føroyum fallandi, meðan talið av deyðum hinvegin