Flags of our Fathers

23. februar 1945 tók Asso­ci­­­a­­ted Press fotografurin Joe Rosenthal eina ikoniska mynd frá 2. heimabardaga. Hon kom at skapa eina i­­k­on, av amerikanskum m­ar­­­­in­u­­her­­­monn­­um, ið seta am­­­er­­­i­­­ka­nska flaggið á Mount S­u­r­i­b­a­c­hi á japansku oynni Iwo Jima. Rosenthal fekk seinni Pulitzervirðislønina fyri myndina.
Myndin varð tikin tríggjar dagar inni í hørðu bardøgunum um eina lítla japanska oyggj, ið er kend fyri gosfjøll og svartar stend­ur við svávulkendum holum.

Filmsummæli:
Kim Simonsen

Fyri teir seks hermenninar var hetta at seta flaggið, bert enn ein uppgáva mitt í tí in­ferno, ið eitt hvørt kríggj er.
Myndin gjørdist ein serlig fylk­ing­armynd og symbol, ið skuldi minna amerikanska fólk­ið, um at landsins ungu menn gjørdu hetta uttan at hugsa um egið lív. Filmurin Flags of our Fath­ers er um hesa myndina.
Teir seks vóru sersjanturin Mich­ael Strank, Rene Gagnon, Ira Hayes, Franklin Sousley, John Bradley og Harlon Block. Av hesum yvirlivdu bert Gagn­on, Hayes og Bradley næstu vik­urnar á Iwo Jima.
Hetta var ein tíð, har kríggið var um at halla. Fólk vóru deyð­a­troytt av stríðsárunum og longdust eftir at síggja okk­urt annað enn pínu, deyða og kríggj, ið tey høvdu vitnað í fimm ár. Fyri USA í 1945, gjørd­ist hendan myndin eitt symbol upp á vón, sigur og um at fáa syn­ir og teirra elskaðu heim aft­ur og hetta gav meining til tey, ið høvdu mist teirra kæru.
Hesir hermennirnir, ið yv­ir­livu, vóru allir sendir heim til USA, har teir hjálptu við at selja War Bonds, ið skuldi hjálpa við at gjalda ómetaligu rokningina, ið kríggi kostaði.
Hesir tríggir hermennirnir, bráð­feingishjálparin John ”Doc” Bradley (Ryan Phillippe), smædni Pima-indianarin Ira Hayes (Adam Beach) og boðberin Rene Gagnon (Jesse Bradford) skuldu nú allir skapa eina umfatandi PR-lýsingarherferð, ið skuldi hjálpa krígstroyttu a­mer­i­k­an­ar­u­num at vinna kríggið.
Søgan í The Flags of our Fath­ers er um teir, men mest um allar teir ungu menn, ið doyðu hesar dagarnar í Iwo Jima.

Clint Eastwood
Tað er Clint Eastwood, ið hevur gjørt filmin. Hann hevur tvær ferðir vunnið Oscarvirðislønina fyri sínar filmar.
Hann varð beinanvegin á­hug­að­ur í søguni, tá hann læs best­seljandi bókina ”Flags of our Fathers” eftir John Bradley Jr. og Ron Powers.
- Tað eru ymiskar orsøkir til, at hetta er ein so góð søga, sigur Eastwood við films­felagið, sum vísir filmin, tí:
- Øll kenna kendu myndina hjá Rosenthal. Tað er okkurt gand­akent yvir, at hesir seks menn, ið bert gera teirra ar­beiði, men í 1945 varð hendan mynd­in sjálvt symbolið uppá mót­støð­una, og at kríggið end­i­liga gekk rætta vegin. Hetta var eisini 5000 ár síðani, at eitt fremmant flagg kom at veitra yvir japanskum landi”.
Kenda slagið um Iwo Ji­ma kom at merkja eina vend. Slagið kostaði 6.800 mar­inuhermonnum lívið og 18.000 vóru særdir. 22.000 jap­anskir hermenn doyðu í teim hundraðvís av barakkum, bunkarum og skotgravum. Iwo Jima er ein stór hópgrøv, enn í dag.
Eastwood kenna vit seinast frá Million Dollar Baby, Mys­tic River, men serliga frá The Unforgiven, ið fekk fýra Os­c­ars, har hann avlívaði mytuna frá A Fistful of Dollars, For a Few Dollars More og The Good the Bad and the Ugly. Hann spældi eisini væl í The Bridges of Madison County.

Hin fyrri av         tveimum filmum
Eastwood varð so hugtikn av bókini, at hann fór i holt við at finna tilfar sjálvur. Hann hevur havt samrøður við hermenn frá báðum síðum. Hetta kemur hann at gera til tveir filmar. Hin eini
Flags of our Fathers er um amerikanarnar og hin Letters from Iwo Jima er um slagið, sæð við japansum eygum. Hesin verður frumframsýndur 26. januar 2007.

Upptikin í Íslandi
Tað var ikki gjørligt at upp­­taka filmin á sjálvari Iwo Jima, hon er friðaður grav­stað­ur í dag. Tað staðið, ið líkn­aði mest í heim­inum var í Ís­landi, í Reykj­anes Víkini, har er svart­ur sandur og gosfjøll. Tá 700 fólk frá film­i­num fóru til Ís­lands skapti hetta mikið rok. Allur sandurin skuldi flyt­ast, so hesin kom at líkjast festn­ing­um í Japan fyri 60 árum síðani. 500 statistar vóru við, so hetta var sera krevjandi.
Eg haldi at hesin filmurin er ein av teim heilt góðu krígs­film­u­num, ið er gjørdur. Hann minn­ir um Saving Private Ryan hjá Spielberg, men er betur. Spiel­berg hevur annars verið fram­leiðari á filminum.
Filmurin er ræðuliga harður, djúpt rørandi og ikki er sørt, at boð­skapurin kann hugsast at vilja galda fyri støðuna í Irak í dag? Hesin leikstjórin gerðst bert betur sum árini ganga.
Flag of our Fathers hevur okk­urt, ið er ektað. Tað er eingin ivi frá hesum ummælarinum, um at hesin filmurin kemur heilt at vinna onkran Oscar, helst fleiri.

Fakta um Flags of our Fathers:
Leikandi:
John ”Doc” Bradley••••••••••••••••••••••••••••••••••••Ryan Phillippe
Rene Cagnon••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••Jesse Bradford
Ira Hayes••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••Adam Beach
Mike Strank•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••Barry Pepper
Keyes Beech•••••••••••••••••••••••••••••••••••John Benjamin Hickey
Bud Gerber•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••John Slattery
Hank Hansen••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••Paul Walker
Ralph Ignatowski•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••Jamie Bell
Præsident Harry S. Truman••••••••••••••••David Patrick Kelly
Oberst Chandler Johnson•••••••••••••••••••••••••••Robert Patrick

Leikstjóri Clint Eastwood (hann hevur eisini gjørt tónleikin). 130 minuttir. Sýndur í Havnar Bio 12. januar. Aldursmark 15 ár.