– Tað er einki tekin um, at Helle Thorning-Schmidt fer at skunda sær at skriva út val
Tað heldur Zakarias Wang, samfelagsfrøðingur, sum ætlar sær at stilla upp til komandi fólkatingsval.
Tá vit spyrja hann, um hann ikki hevur skund at fáa neyðugu undirskriftirnar frá teimum 150 stillarunum – tí at fólkatingsval kann útskrivast nær sum helst, so er hann púra róligur.
– Eg havi hugt í kalendaran. Og har sá eg, at 15. september er ein týsdagur.
Hóast tað neyvan er lógarfest, so verða fólkatingsval altíð hildin týsdag. Fólkatingið fer í summarfrí grundlógardagin 5. juni og fer ikki til arbeiðis aftur fyrr enn fyrsta týsdag í oktober. Tá er í øllum førum eitt nýtt fólkating, tí tá hevur fólkatingsvalið í øllum førum verið.
Zakarias Wang ivast ikki.
– Hví skal Helle Thorning-Schmidt skriva út val fyri tíðina? Tað er einki, sum bendir á, at hon fer at endurvinna valdið í Danmark, og skrivar hon út val, so merkir tað bara, at hon skal frá sum forsætisráðharri, áðrenn hon nýtist at fara frá.
Hann vísir á, at hon hevur eisini tosað um, hvat hon skal gera 4. fjórða mai, sum er 70 ára dagurin fyri at Danmark vann frælsið aftur frá Týsklandi eftir kríggið.
– Mítt boð er tí, at hon situr valskeiði á tamb og skrivar val út at verða 15. september, sigur Zakarias Wang.
Um so verður, at Zakarias Wang fær rætt, so verður tað fyrstu ferð í tey 166 árini, at fólkaræði hevur verið í Danmark – og val hevur verið til Fólkatingið – at eitt fólkting situr alt valskeiðið á tamb. Í Føroyum var tað vanligt í mong ár, at tingið sat alt valskeiði.
Tey 20 árini frá 1946 til 1966 vóru øll løgtingsvalini hildin 8. november. Í 1970 var 8. november ein sunnudag, og tað er ikki lógligt at halda løgtingsval, tí var valið tá hildið 7. november. Tað vóru eisini næstu valini í 1974 og 1978. Men í 1980 var val í ótíð, og tá var 8. november aftur valdur til valdag – og tað var hann eisini í 1984 og í 1988. Í 1990 var aftur val í ótíð, og tá var 17. november valdur til valdag. Síðani 1990 hava bara tvey løgting sitið alt valskeiðið. Frá 1998-02 og frá 2004-08. Í 2008 fall valdaðurin 20. januar aftur á ein sunnudag, og tí varð valið hildið seinasta dagin tað kundi haldast, 19. januar.
Niðanfyri sæst, nær fólkatingsval hava verið hildin:
1849
1852
26. februar 1853
27. maj 1853
1854
1855
1858
1861
1864
1865
4. juni 1866
12. oktober 1866
1869
1872
1873
1876
1879
24. maj 1881
26. juli 1881
1884
1887
1890
1892
1895
1898
1901
1903
1906
1909
1910
1913 20. maj
1918 22. april
1920 26. april
1920 6. juli
1920 21. september
1924 11. april
1926 2. december
1929 24. april
1932 16. november
1935 22. oktober
1939 3. april
1943 23. marts
1945 30. oktober
1947 28. oktober
1950 5. september
1953 21. april
1953 22. september
1957 14. maj
1960 15. november
1964 22. september
1966 22. november
1968 23. januar
1971 21. september
1973 4. december
1975 9. januar
1977 15. februar
1979 23. oktober
1981 8. december
1984 10. januar
1987 8. september
1988 10. maj
1990 12. december
1994 21. september
1998 11. marts
2001 20. november
2005 8. februar
2007 13. november
2011 15. september
