Otto í Horni gjørdist bara 17 ára gamal

Óla Jákup í Horni var ein kendur tónleikari. Systir hansara, Karen Helena, fekk ein son við einum donskum yvirmanni. Men honum varð ikki langt lív lagað

Óli Jacobsen
----

Tað sigur nakað um hvussu um­støð­urnar vóru í Føroyum, tá ið hugt verður eftir aldursbýtinum á teim­um deyðu á Svínaryggi.
Í 1921 doyr tann bara 17 ára gamli Poul Otto Sigurd Henning Hansen, og hann fær sum ein av teimum fáu gravstein. Hetta ár eru 38 per­són­ar jarðaðir á Svínaryggi. 11 av hes­um eru undir 10 ár, teir flestu nýføðingar, 3 eru 10-20 ár, 4 20-30 ár og 4 vóru 30-40 ár. Tað eru bara 6, sum vóru 70 ár ella meira. Tey flestu eru havnarfólk, men fleiri bygdar­fólk, sum eru deyð á Sana­tori­inum, eru eisini jarðað í Havn.
Otto var føddur 8. juli 1903. Mamm­an var Karin Helena Christ­ina Hansen. Hon var fødd í 1883 í Kirkjubø.
Foreldur hennara vóru Súsanna Maria Joensen (1859-1934) av Argja­boða og Poul Hansen, (1860-1941) føddur í Havn.
Poul var í ætt við teir við Stein í Havn. Hann var uppsitari á Horna­garðinum eina tíð, men tá ið tele­grafurin kom til Føroya í 1906, gjørdist hann Føroya fyrsta telegrafboð. Hetta starv hevði hann so leingi, hann var mentur at ganga við telegrammum. Tá búðu tey í Rætt­ará.
Karlena, sum hon var kallað, var bara 19 ár, tá ið hon kom fyri barn við Carl Larsen, sum var yvir­maður á danska verjuskipinum Be­­skytteren. Heilt leyst hevur sam­­band­ið ikki verið, tí okkurt sam­­band var við Carl seinni.
Karlena fór seinni til Dan­mark­ar, har hon doyði í 1949. Hon vildi hava sonin, Otto, við sær, men páp­i hennara, Poul, vildi ikki lata dreing­in fara, so hann var eftir hjá ommuni og abbanum í Havn. Otto fekk eina ringa hálsasjúku, og hon var Otto at bana.
Ein mammubeiggi var Óli Ják­up, tey vóru bara tvey systkin. Óli Jákup var gróthøggari, og hann gjørdi ein stein til Otto. Helst man Óla Jákup hava gjørt teir grav­stein­ar í kirkjugarðinum, sum líkjast hes­um.

Um Óla Jákup í Horni
Óla Jákup í Horni var ein av okkara fremsta tónleikarum. Hann og Petur Alberg, sum m.a. gjørdi lagið til tjóðsangin, vóru javngamlir og búðu í sama grannalagnum. Teir vóru eisni vinir, og ikki minst høvdu teir tónleikin til felags.
Dimmalætting hevði tann 15.12 1945 soljóðandi grein:
“Fyrsta páskadag í ár fylti ein vælkendur havnarmaður – Óla Jákup Hansen – 60 ár.
Hann er ein lítillátin og stillur maður, og stór eru hansara musi­kalsku evnir. Tíðum hevur verið heitt á hann bæði í sorg og gleði, og soleiðis kom hann at virka millum fólkið í okkara bý.
Georg Hansen – Bager Hansen, sum hann var nevndur – hevði stórt hegni til at uppala tey musikalskiu evnini hjá ungdóminum í okkara býi, og Óla Jákup Hansen var ein av hansara evnaligastu næmingum og kom tí skjótt at taka lut í musikk­yrki. Har útlendskur dansur fór fram, var Óla Jákup Hansen ein hin hollasti í orkestrinum, og tá ið Georg Hansen vegna elli gav alt frá sær, var tað Óla Jákup, ið saman við øðrum førdi orkestrið víðari.
Við brúðarvígslur og gravferðir varð ongantíð heitt forgevis á hann sum sangara.
Tá ið eg fyri 42 árum síðani varð settur organistur við Havnar kirkju, kom eg at kenna Óla Jákup Han­sen sum hornblásara. Kongaligi kapel­musikari Peter Andersen, [systir­sonur gamla Restorff, fyrr umrøddur í hesi røð], stuðlaði mær at halda kirkjukonsert, og her komu vit tríggir at spæla eina trio saman.
Seinni komu Óla Jákup Hansen og eg at arbeiða nógv saman við kór­sangi – serliga í Havnar Sang­felag. Óla Jákup var sera beinasamur at arbeiða saman við.
Í teimum seinastu 50 árunum eru fleiri og fleiri yrkjarar komnir fram í Føroyum, og tí kom spurn­ing­urin fyri, um nakar var, ið kundi skapa løg til teir nógvu vøkru fost­ur­landssangirnar, ið vóru uttan løg og tí ikki kundu syngjast. Eitt er at gera eitt lag, men eitt annað er at skapa eina skilagóða musikalska heild. Her hevur Óla Jákup verið heppin. Í “Prúða land mítt” er lag­rørslan so góð sum hjá lærdum tóna­skaldi - ein føroyskur dámur er yvir hetta lag, og tað verður nógv sungið.
Tað er spell, at Óla Jákup Hansen ikki á ungum árum fekk høvi til at sleppa uttanlands at læra, so vit kundu fáa fulla gleði av hansara evnum. Her er tað tíverri soleiðis, at teir ungu mugu royna so skjótt sum gjørligt at fáa sær praktisk arbeiði og neyvan fáa fulla nyttu av teimum gávum, skaparin gav.
Umframt at vera musikari er Óla Jákup Hansen ein sera dugnaligur grót­smiður, og vakrir eru teir stein­ar, ið hann hevur høgt.
Havnarfólk høvdu fegin viljað heiðrað hann á 60 ára degnum, um tey høvdu vitað av tí. Tey høvdu viljað borið fram tøkk fyri, at hann uttan viðurgjald hevur sungið við kirkjuligar samkomur, serliga við gravarferðir.
Føroya fólk skyldar honum stóra tøkk fyri hansara vøkru løg, sum nú eru fólkaogn.
Óla Jákup Hansen er nú komin meira burtur úr musikkstarvinum. Honum dámar vist lítið alt hetta nýggja, sum vil køva gamla før­oyska mentan, men frílyntur sum hann, sigur hann sum so mangur: “Nýggjar tíðir, nýggir siðir, men Føroyingar mugu ikki missa seg sjálv­ar burtur”.
Hóast henda føðingardags­heils­an kemur heldur seint fram, vil eg frambera ynski um eina ljósa og eydnuríka framtíð.
Tórshavn, hin 27. November 1945
J. Waagstein

Løg hjá Óla Jákup Hansen í Føroya Fólks sangbók:
Farið um jól og trettanda er
Her er dámligt í Føroyum um krossmessutíð
Legg tínar sorgir á Harran tín Gud
Prúða land mítt, tær sum havið kvøðu ber

Tey fara framvið á sumri í sól.

Kona og børn
Óli Jákup giftist við Johonnu He­lene Andreu Gaard f. 1899 í Fámjin.
Tey fingu børnini Odu, Maju, Poul, Pauli og Sigurd.
Tónleikaevnini eru farin í arv. Hetta sæst ikki minst í Havnar Horn­orkestur, sum Óli Jákup var í frá byrjan í 1903, har eftirkomarar hansara í fleiri ættarliðum eiga sín stóra leiklut.
-------
Komandi partur
Í komandi parti verður sum fyrr boðað frá greitt frá Henry Young og øðrum fiskimonnum úr Grimsby og Hull, sum fingu sína grøv á Svínaryggi.