? Tað er heilt greitt, at tað kann ikki ganga, at føroyskir fiskimenn verða drignir til lands fyri hvørt smáting. ? Tí er ongin ivi um, at eg fari at taka málið upp.
Anfinn Kallsberg, løgmaður, er ikki nøgdur við atburðin hjá norðmonnum ímóti føroyingum.
Tí fer hann at taka málið upp at vita, hvat gerast kann fyri at bøta um viðurskiftini.
? Tað sigur seg sjálvt, at tað er sera ørkymlandi, at okkara fiskimenn, sum virka í eini avtalu millum bæði londini, føla tað soleiðis at teir verða forfylgdir.
? Og tað kann ikki halda fram, sigur løgmaður.
Forfylgja føroyingum
Tað er fleiri ferðir komið fram, at føroyskir fiskimenn verða beinleiðis forfylgdir av norðmonnum.
Hetta kom í hæddina fyri 14 døgum síðani, tá Vesturvón varð tikin og fekk 160.000 krónur í bót fyri at hava fiskað 959,5 kilo ov nógv av hýsu.
? Men tað er yvirhøvur so, at norðmenn eru okkara ringastu fíggindar og teir gera hvat teir kunnu, fyri at gera tað so trupult hjá okkum sum gjørligt, segði formaðurin í reiðarafelagnum, Jákup Sólstein, við Sosialin í gjár.
? Teir kanna skipini í tíð og úrtíð og teir mótarbeiða okkum við hond og fót, táið fiskiveiðiavtalur skulu gerast, segði hann, legði hann afturat.
Og hann heldur, at málið er so álvarsligt, at hann mælti løgmanni til at seta seg í samband við norska forsætismálaráðaharran at tosa um fiskivinnusamstarvið ímillum bæði londini.
Hann helt, at málið hevði so stóran týdning, at tað var neyðugt við fundi millum allar hægsta politiska valdið í londunum báðum fyri at tosa um málið.
Londini bæði hava ongantíð viðgjørt høvuðsgrundarlagið fyri fiskivinnusamstarvinum ímillum føroyingar og norðmenn, og tað helt hann vera avgerandi neyðugt, segði Jákup Sólstein.
Kann sakans takast sum forfylging
Anfinn Kallsberg er samdur við formannin í reiðarafelagnum í, at tað er neyðugt at taka hesi viðurskifti upp til norðmenn.
Tí hann heldur, at tað er ymiskt sum haltar í samstarvinum við norðmenn.
? Tá ið føroyskir fiskimenn verða drignir til lands fyri hvørt smáting, og fyri púra órímilig krøv, kann tað saktans takast sum um at norðmenn forfylgja okkara fiskimonnum, sigur Anfinn Kallsberg.
? Og tað kann ikki ganga og eigur ikki at bera til. Og tí má málið takast upp.
Løgmaður sigur, at hann veit ikki, hvussu málið verður tikið upp.
? Men hevur ongin viðgerð yvirhøvur verið av grundreglunum fyri samstarvinum millum bæði londini, soleiðis, sum formaðurin í reiðarafelagnum sigur, er tað kanska at skjóta nakað høgt í fyrstu syftu at taka málið upp á fundi millum løgmann og forsætismálaráðharran, sigur Anfinn Kallsberg.
? Tí veit eg ikki, um vit fara at miðja eftir hægsta valdi í Noregi beinanvegin.
? Tað, sum hevur týdning, er, at vit fáa skipað viðurskiftini hjá okkara fiskimonnum í Noregi soleiðis, at teir fáa fiskað, uttan at teir føla seg forfylgdar, og uttan at myndugleikarnir óneyðugt leggja uppí í tíð og úrtíð.
Hann sigur, at hann hevur áður tosað við norska fiskimálaráðharran um fiskivinnusamstarv ímillum bæði londini.
Tað var á ferðini hjá løgmannií Noregi í summar.
? Samrøðurnar við norska fiskimálaráðharran vóru tær harðastu á allari ferðini.
? Men tær vóru meiri um rækjufiskiskapin við Svaldbard og ikki um reinar fiskitekniskar spurningar, sum tað her er talan um.
? Men tað er greitt, at tað verður eisini neyðugt at taka hendan partin upp við norðmenn, leggur hann afturat.
Hann sigur, at hann hevur ikki frætt um málið hjá Vesturvón beinleiðis.
? Men er tað so, sum tað er komið fram í Sosialinum, at norðmenn hava eftirlit við hvørjum einasta háli, er tað at fara ov langt.
? Tí so so nágreiniliga er ikki lætt at stýra fiskiskapinum.
Hann sipar til, at hóast Vesturvón hevði eina hýsukvotu uppá 177 tons eftir, varð hon feld uppá, at hon hevði ikki loyvi at hava meiri enn 49,9% av hýsu í hvørjum háli.
Vesturvón hevði tilsamans fingið 959,5 kilo ov nógv í fimm hálum.
Í tí eina hálinum var bara talan um 1,5 kilo.
? Hetta liggur á markinum til tað hysteriska, sigur løgmaður.
Hann sigur, at føroyingar hava eisini ymsar fiskitekniskar reglar, sum hann heldur, eru óneyðugar.
? T.d. hava vit eina reglu um, at tann, sum trolar beinleiðis eftir upsa, skal hava eina meskavídd uppá minst 135 mm.
? Men tann, sum trolar eftir toski, skal hava eina meskavídd uppá minst 145 mm.
? Spurningurin er so, nær tú fiskar tosk beinleiðis .
? Er tað tá ið tú trolar á vanligari upsaleið, men brádliga bara fær tosk. ? Hevur tú so forbrotið teg.
? Her er tað so spurningurin, hvussu lógin verður tulkað og útint í verki.
Anfinn Kallsberg heldur, at fiskitekniskar ásetingar, sum hesar, eru bara til at gera fiskimonnum ónáðir, og eru ikki til at liva við.
? Og eg haldi, at vit eiga at sleppa okkum av við slíkt.
? Tá ið vit hava ásett eina kvotu, eigur hon at vera galdandi, og onki annað. ? Um kvotan so verður fiskað í einum háli, ella í trimum hálum, skuldi gjørt tað sama.
? Um skipið fær eitt sindur meiri av einum fiskaslagi í einum háli, enn tað fær av einum øðrum fiskaslagi, skuldi tað gjørt tað sama, so leingi tað heldur seg innanfyri kvotuna.
? Vit mugu ikki seta reglar í gildi, sum gera tað ómøguligt at fiska, leggur hann afturat.
Er løgmaður samdur í, at norðmenn beinleiðis forfylgja føroyingum?.
? Tað eri eg ikki førir fyri at siga. Verða allar tjóðir viðfarnar líka, er nakað galið við reglunum, og so mugu tær broytast.
? Men eru ávísar reglar og mannagongdir galdandi fyri føroyingar, sum ikki eru galdandi fyri aðrar tjóðir, verða vit noydd at spyrja okkum sjálvi, hví tað er so.
? Men eg sigi ongan ringan fyri, um teir taka tað sum forfylging, tá ið Vesturvón verður drigin til lands fyri 969,5 kilo.
? Sjálvir hava føroyingar ikki øðrvísi fiskitekniskar reglur fyri føroyingar, enn vit hava fyri aðrar tjóðir, sum fiska undir Føroyum, leggur løgmaður afturat.
Eiga ikki at gera okkum líka ringar
Formaðurin í reiðarafelagnum heldur, at vit eiga at umhugsa at seta serligar reglur í verk mótvegis norðmonnum og at leggja somu, strongu linju mótvegis teimum, sum teir leggja ímóti okkum?
?Hasin tankin hóvar mær ikki. Mær dámar ikki, at vit skulu vera líka ringir sum onnur. Eitt slíkt samskifti er á skeivum grundarlag.
? Eg haldi, at rætti mátin er at taka málið upp hinvegin og boða norðmonnum frá, at vit føla okkum illa viðfarnar og at tað vilja vit hava broytt.
? Eg dugi ikki at síggja, at nakað gott úrslit hevði spurst burturúr at fari ?í kríggj? við norðmenn ella at sett tiltøk í verk í hevnisøku, sigur Anfinn Kallsberg.
Hann heldur eisini, at vit eiga at umhugsa at seta tiltøk í verk ímóti norðmonnum.
T.d. eiga vit at umhugsa ikki at lata tað koma uppá tal at byggja tað nýggja vaktarskipið í Noregi?
?Vit eiga at vera sera varin við slíkum hugsunnarhátti.
? Velja vit at byggja í Noregi, mugu vit spyrja okkum hví, vit byggja í Noregi.
? Er tað fyri at gera norðmonnum eina tænastu, ella er tað tí, at vit halda okkum fáa tað bestu tænastuna, og tað mesta fyri pengarnar har.
?Eg vænti ikki, at vit fara at geva norðmonnum serligar fyrimunir í hesum máli.
? Fara vit at byggja nýtt vaktarskip í Noregi, verður tað helst tí, at tað tænir okkara áhugamálum best, sigur Anfinn Kallsberg.
Lata onki frá sær
Formaðurin í reiðarafelagnum skýrir norðmenn okkara ringastu fíggindar á fiskivinnuøkinm og sigur, at teir gera, hvat teir kunnu, fyri at seta okkum í so trupla søtðu, sum gjørligt, tá ið fiskiveiðiavtalur skulu gerast. Eg hetta eisini uppfatanin hjá løgmanni?
? Tað er heilt týðiligt, at norðmenn hava økt fiskiskapin eftir svartkjafti fyri at kunna krevja størri kvotu, og tað haldi eg er skeivt.
? Og tað eigur ikki at fáa tað úrslit, at teir fáa so stóra kvotu lutfalsliga, sum teir ætla.
Anfinn Kallsberg heldur annars, at formaðurin í reiðarafelagnum hevur betri fortreytir at meta um hugburðin hjá norðmonnum, tí hann er beinleiðis við í fiskivinnusamráðingum.
? Men tað er í hvussu so er ongin loyna, at norðmenn lata onki frá sær nakrastaðni.
? Spurningurin er so, um vit høvdu gjørt tað sama í somu støðu.
? Men samanbera vit hugburðin hjá íslendingum og norðmonnum mótvegis føroyingum skerst ikki burtur, at her er himmalvíður munur á.
? Norðmenn lata onki frá sær. Hinvegin hava fiskiveiðiavtalurnar við íslendingar verið einvegis í mong ár, soleiðis, at vit hava fingið fisk frá teimum, uttan at lata teimum nakað afturfyri.
? Tað tykist, sum at í samstarvinum við íslendingar eru tað heilt onnur virði, sum gera seg galdandi, enn tey virði í gera seg galdandi í samstarvinum við norðmenn, sigur Anfinn Kallsberg.
