Ævintýrarin Óla Svend: Til Jan Mayen í 1893 og við báti til Danmarkar í 1925

Vit hava havt tveir partar í røðini Hendur ið Sleptu um Óla Svend og hansara ætt. Her er tað sum so ofta, at ein søga førir eina aðra við sær. Abbadóttirin Nancy Bjørklund eigur 115 ára gamlar blaðgreinir um hann. Tí ber til at geva enn eitt áhugavert íkast til søguna um Óla.

Langabbin var høgra hond hjá Løbner

Tað skal vera greitt eitt sindur frá upprunanum hjá Óla Svend. Langabbin var Amund Svendsen (1764-1820), føddur í Noregi. Hann giftist við Onnu Kristinu Stefansdóttir (1756-1816). Um hon var føroysk ella norsk er ikki greitt. Í Noregi fáa tey Onnu Mariu Svendsen (1794-1837).

Tey koma til Føroyar umleið 1804, og hevur Amund heitið kommandørsergentur. Hann er tá næstkommanderandi á Skansanum og høgra hond hjá Løbner komm­an­d­anti. Hann er smyrilin í fugla­kvæðnum hjá Nólsoyar Páll, og tað er neyvan ætlað sum rós.

Í 1819 kemur Amund fyri barn við ta 33 ár yngri Onnu Mariu Joachimsdóttir (1797-1861). Tey fáa í januar 1820 sonin Hans Jacob Amundsen, men hann doyr longu í mai.

Anna Maria, dóttir Amund, giftist 12. september1816 í Havnar Kirkju við skræddaran Óla Justinussen (1788-1837) av Toftum. Tey fáa í minsta lagi níggju børn. Tað einasta av teim­um, vit vita meira um, er Svend Olesen, pápi Óla Svend, sum hevur verið umrøddur í røðini Hendur ið Sleptu.

Edvard Hjalt skrivar í Sands søgu um ein norskan sjómann Svend Svendsen, sum strandaði við skipi í Føroyum í 1778, og sum skal vera forfaðir Óla Svendsen. Hetta sam­svarar ikki við hesar upplýsingar og kann neyvan vera rætt.

Søgan hjá Óla Svend

Í Dagblaðnum frá 20. juni 1935 er ein grein um Óla Svendsen i samband við, at hann fylti 75 ár. Hetta var fyrsti árgangur hjá Dagblaðnum, har Ernst Sondum var blaðstjóri, til hann stutt eftir doyði. Greinin er ein góður saman­dráttur av lívinum hjá Óla Svend og endurgeva vit part av henni.

Kapt. Svendsen er ein av teimum, sum altíð hevur ligið á odda, hvar hann hevur verið, og hvat hann enn hevur tykist við.

Hansara sjómanskunnleiki er kendur víða hvar uttan fyri Føroyar. At hann hevur livað eitt ríkt lív tey árini, hann hevur verið sjómaður, er einki at ivast í. Hann greiðir sjálvur frá:

Til sjós 13 ára gamal

Eg fór til sjós bert 13 ára gamal við skonnartini Johanne hjá M.C. Restorff. Eg var kokkur. Fyrsta ferð okkara gekk til Liverpool, og har sá eg fyrstu ferð ein nekara. Tygum kunnu trúgva, at eg var bilsin, tí eg hevði aldri hoyrt talað um svartar menn. Eg var við at seta meg á dekkið av bilsni og ræðslu. Hann var kokkur á einum stórum skipi, sum vit lógu uppá síðuna av, og tað vardi ikki leingi, til vit vóru bestu vinmenn. Tá Johanne kom heim aftur, mátti eg aftur í skúla, til eg var konfirmeraður.

Hugur mín stóð til sjógvin, og eg fór so aftur at sigla, men hesa ferð bert við vøru millum oyggjarnar við Prøven. Seinni kom eg við Skibsteds jakt nr. 10, har eg var eitt ár. Surprice og Lady Salttown havi eg eisini verið við.

Var eisini við Fox

Hetta var nettupp um tað leitið, tá Niclas Haraldsen, skipari, hevði keypt Fox, sum verður roknað fyri at vera byrjanin á okkara slupp­fiskiskapi. Hon var ein lang­bumm­ari, og 12 mans vóru við. Eg var tá 16 ára gamal, og vit vóru bæði undir Føroyum og Íslandi.

Síðan fór eg aftur at sigla millum oyggjarnar men fór so við enskum sluppum. 26 ára gamal tók eg skiparaprógv í Keypmannahavn eftir at hava lært á Bogø navigatiónsskúla.

Áðrenn tað kom so langt, hevði eg kortini ólærdur ført skip heima í Føroyum. Vit vóru fimm mans, ið høvdu keypt sluppina Hemarin, sum var 30 tons. Við honum fisk­aðu vit bæði undir Føroyum og Íslandi.

Men tá eg kom aftur undan Íslandi, noktaði fútin mær at fara avstað sum skipari uttan skiparaprógv, og tí fór eg á Bogø.

Andreas W. Restorff hevði tá keypt Prosperous, og førdi eg hetta skip í seks ár. Fiskiskapurin var ymiskur, men eitt árið fekk eg 475 skippund bert undir Føroyum, eisini Suðuroya Banka.

Kanska fyrsta roynd við føroyskari hvalaveiðu

Ein norsk galeasa “Betzy”, sum seinni varð bygd um til hvala­fang­ara, var strandað á Selatrað. A.W Restorff keypti hana, og vit fyltu hana við 200 tómum petroleums­tunnum fyri at fáa hana at flóta. Tó áðrenn máttu vit nýta segldúk og tríggjar neytahúður at tætta hana við, tí hon lak. Hon varð so førd til Havnar og var liggjandi her í einar tríggjar vikur. Restorff vildi ikki lata hana fara avstað aftur, sum hon var.

At enda var kósin sett til Noregs, og í Stavanger varð hon bygd um og klassifiserað til hægsta Lloyds. Í einum Stavang­erblað var skrivað grein um “et skib med Segldugsbund” við viðmerkingini: “De bløde danske er nok ikke saa bløde alligevel.” Tá vóru føroyingar roknaðir at vera danir í Noregi. Betzy hevði ligið so leingi í Havnini, at neyta­húðirnar vóru rotnaðar og luktaðu sum pestin, tá skipið varð tikið uppá land.

Tá Betzy var gjørd aftur, fór hon aftur til Føroyar við saltfarmi, og her var hon so útgjørd sum hvalafangari við øllum teimum hvalagreiðum, ið eg á sinni við Prosperous bjargaði uppi við Jan Mayen frá einum hvalafangara, ið var sigldur á land har uppi. (Umrøtt aðra staðni í greinini.) Ein norðmaður førdi Betzy í tvey ár, men hvalaveiðan var so lítil, at eg var sendur til Keypmannahavnar við skipinum fyri at selja tað. Tó var tað áðenn avriggað sum hvalafangari.

Árini eftir fiskaði eg um summ­arið, og um heystið sigldi eg skip niður til Keypmannahavnar antin til at gera í stand ella við farmi.

Fór at keypa sild

Eina ferð keypti eg eitt skip, Ida, frá toftamonnum, men fekk bert fýra mans hiðani frá, tí skipið var so ringt, at eingin vildi fara við tí.

Í Vestmannaoyggjunum fingu vit seks íslendingar við. Tá liðugt var við fiskiskapinum undir Íslandi, varð Ida seld.

Í teirri tíðini kostaði sildin 1 kr stykki. Um ár 1900 keypti eg Hurricane frá Sam. Olsen. Hon var gjørd um til eitt ísskip við frystirúmum, og sigldi eg síðan til Kristiansund tvey fylgjandi vár eftir sild. Vit kundu taka 130.000 sildir, og tær komu ísaðar umborð. Vit seldu tær í Føroy­um fyri 8 oyru stykki. Seinna árið fekk eg 160.000 sildir. Men tá var tað við at ganga illa, tí í Føroyum var komin nógv sild tað várið, so einki kundi seljast. Eg fór so til Vestmannaoyggjarnar, har eg seldi sildina, so eg fekk fyri útreiðslurnar. Øll frystirúm vórðu so tikin úr skipinum. Eg fiskaði við tí og seldi tað síðani til Seydisfjarðar.

32 samdøgur úr Bergen til Havnar

Tá tey týsku herskipini lógu her undir fyrra krígnum og høvdu skjótiroyndir, var eg altíð loðsur umborð. Millum annað á tí kenda herskipinum Blücker.

Mangan ringan havi eg farið. Og serliga ein ferðin við Pro­s­perous úr Noreg til Føroyar vil eg minnast leingi. Vit høvdu 32 samdøgur frá Bergen til Havnina, og tann dagin vit komu gjøgnum Nólsoyarfjørð, vildu fólk nærmast ikki vera við, at tað vóru vit, ið komu aftur. So vís vóru tey í, at vit vóru sjólátnir.

Mesanmasturin var brotin, og nógvur annar skaði var umborð. Tá høvdu vit rikist millum Føroyar, Ísland og Hetland alla tíðina.

Dagblaðið: Eitt prýði

Eitt prýði fyri okkara fólk var kapt. Svendsen í ungdóminum og eitt prýði er hann enn, har hann gongur millum okkum. Hansara lyndi er so, at mangir unglingar áttu at lært av Svendsen, at er ein glaður í huga, gongur tað gott í verðini, um mótstøðan av og á tykist at vera hørð.

------------------

Ferðin til Jan Mayen

Í frásøgnini hjá Caroline Heinesen um Óla Svend, sum varð endurgivin í greinini um hann í røðini Hendur ið Sleptu, nevndi hon um eina miseydnaða ferð hjá Óla Svend til Jan Mayen, sum kostaði pápa hennara Andreas Restorff nógvar pengar.

Vit kunnu her greiða frá hesi ferðini

Dagbladet

Fyrst skal verða tikið burtur úr serprenti av grein, sum stóð í danska blaðnum Dagbladet mánadagin 7. august 1893. Her verður millum annað sagt:

Det lille Skib Prosperous (ca 60 Reg. Tons) plejer at være nr. 1 i vor Fiskeflaade. I Aar havde Uheld tvunget Kaptajnen til at gaa til England for at reparere og kom for kort Tid siden tilbage ærgerlig over at være distanceret og fast bestemt paa at finde Fisken, hvor den end maatte staa. Under Island, hvor han først søgte, vilde Lykken imidlertid ikke følge ham, og saa en skønne dag satte han Kursen mod NO, og han lod staa ud i Ishavet for en forrygende S.V.kuling.

Han havde nemlig i England faaet fat i et Kort over Øen Jan Mayen, en Ø, om hvilken han ikke vidste andet, end at den laa paa 71 G.N.B. og 40 Gr.Ø.L. og omgiven af et farligt Farvand, hvor man selv midt om sommeren kunde støde paa Is. Men han tænkte sig, at Fisken maaske stod under dette ukendte Land i store Stimer, og saa var der over Færden et skær af Æventyr, som en rigtig Sømand heroppe fra vanskeligt staar imod.

Einki land

I fem Dage og Nætter fløj den lille Slup fremad fulgt af de graadige, skumklædte Bølger, der hvert Øjeblik truede dens Agterdæk og udsatte Rorgængeren for at blive skyllet overbord. Endnu intet Land. Luften var saa tyk, at man kunde skære i den med Knive. Man saa ikke ud over Bovspyddet, havde kun Kompas og Kort at stole paa og samtidig den hyggelige Bevidsthed, at der kun behøvedes en mindre Isflage forude for at gøre en Ende paa Sejladsen.

Saa var bestikket næsten løbet ud – endnu intet Land. Uhyggen arbejdede sig frem. Dette var som Kamp mod store Jetter, der stadig vige og dog overvælde og forfærde. Var man gaaet udenom den kun 8 Mil (35 km) lange og 2 Mil (15 km) brede Ø (vídd 372 ferkilometur, sum Streymoyggin) og sejlede ud mod Nordpolens Is, eller vilde man i næste Minut med et Stød knuses mod Øens Klipper?

Kaptajnen gik tilvejr med sin Kikkert. Her oppe var Luften klarere. Pludselig laa foran ham ret ude et skinnende hvidt Land, paa hvis sneklædte Fjælde Midnats­solen skinnede – det var Jan Mayen.

Et døgn maatte Sluppen holde det gaaende for smaa Sejl rundt omkring Øen, hvor der var mest Læ at finde, en farlig sejlads mellem ukendte Skær og Grunde. Saa lagde Vinden sig, og Kaptejn­en søgte ind paa en i kortet angiven Bugt, hvor Anker­grund skulde findes. Det viste sig imidlertid snart, at Kortet var forkert, og Baaden maatte i Vandet for at Undersøge forholdene. Det blev da en hel Opdagelsesrejse.

Dimmalætting í 1893

Søndag Morgen den 16. Juli ankrede Slup Prosperous, Kapt. O. Svendsen, her paa Rheden medbringende en del Inventarium, Proviant og Redskaber, saasom Kanoner, Harpuner, løbende Gods m.m. fra en paa Øen Jan Mayen strandet Hvalfanger Arctic af Kristiania.

Den hæver sig op til en Højde af ca 6.000 Fod og er til­syneladende af vulkansk Oprind­else. Mellem de snedækte Højder løber grønne Dale, og midt paa Øen er en stor Indsø paa 5/4 Mils (9 km) Længde, bedækket med store Fugleflokke, mest Alker og Lomvier, aldeles tamme, saa man Med et Flejenet kan forsyne sig efter Behag.

Nogle Sten, som Kaptajnen medbragte fra Øen, bestaa af Lava med Glimmer og Svovl­kis. Jan Mayen har i sin Tid været besøgt af en østrigsk Ekspedi­tion for at undersøge Magnet­naalens Stilling samt i andre videnskabelige Øjemed, ligesom ogsaa den franske Fregat La Manche i fjor besøgte Øen i Videnskabens Interesse.

Funnu vrak

Kapt. Svendsen beretter, at han efter at have landsat nogle fiskere paa Island, satte Kursen mod Nordost for at forsøge Fiskeriet under Jan Mayen. Ankommen under Øen ankrede han og gik med 6 Mand ud i en Baad for at fiske. Han opdagede da et Vrag, staaende paa Strandbredden, og gik derfor i Land for nærmere at undersøge Sagen. Vraget viste sig at være Hvalfangeren Arctic af Kristiania.

Det var et Skib paa 200 Tons, indrettet saavel til Sejlbrug som til Damp. Skibet var knækket midt over. Baadstaljerne i Daviderne var alle overhalede. Det halve Dæk og en del af Bagbords Side var slaaet væk og Stormasten med Tilbehør laa langs Siden, indviklet i en masse Tovværk. En Baad fandtes paa Land mellem Vragstumperne.

Sluppens Mandskab tog nu straks fat paa Bjergningen og arbejdede Dag og Nat, tilsidst under meget vanskelige Forhold, indtil Brænding og Storm gjorde Arbejdet umuligt. Saaledes bjergede de et Dampspil, som de maatte gøre fast til fire tomme Petrole­umstønder og paa den Maade Bugsere ombord, da Baaden ikke kunde bære det. Desuden 9 Kanoner, 60 Harpuner foruden en Del andre Hvalred­skaber, 1 Tønde Brændevin, 1 Td. Skibsøl, Flæsk, Mælk, Kaffe, Tougværk o.s.v.

Omtrent 10 minutters Gang fra Strandingsstedet fandt Kaptajnen et Skur, opført af Vragstumper, der var surrede sammen med Tove. Disse Tove var temmelig nye og tydede paa, at det ikke var særdeles lang Tid siden, at de vare anbragt om Skuret, som til Nød kunde huse 4-5 Mennesker. I selve Skuret fandt man en Kasse, der da han aabnede den, lugtede stærkt af Petroleum. Endvidere udenfor Huset en itubrækket Flaske, en hel Flaske, en gammel Kjedel samt et par tomme Konservesdaaser, der syntes temmelig nye.

Kaptejnen undersøgte Stedet omkring Skuret for at opdage Spor af Mennesker eller Menn­eskeben men fandt intet. Kun saa han en masse Rævespor, ligesom han ogsaa iagttog store Flokke af blaa Ræve, af hvilken han skød en, hvis Skind han har medbragt. Desværre havde han kun et Skud i Bøssen med i Land. Han opholdt sig et par Dage ved Øen for at Bjærge, hvad der Bjærges kunde og forlod da Øen paa Grund af stormfuldt Vejr og høj Sø.

Fingu ikki ein fisk

Da vejret var blevet stille, om end køligt, forsøgte man at fiske. Fiskeriet gav imidlertid aldeles intet Resultat, der blev ikke draget en eneste Fisk op.

Øen Jan Mayen er fuld­stænd­igt ubeboet, men yder ofte Hval­fangere Læ under stormfuldt Vejr.

Kaptajnen mener, at Kortet desværre ikke er korrekt. (Hans kort er James Junray & Son, London 1892, Corrected 1893.) Denne Ukorrekthed har muligt kostet mange Menneskeliv og Tab af Ejendom, da Kysterne er fulde af Rev og Smaaholme. Blandt andet beretter Kapt. Svend­sen, at Egg Island, der paa Kortet angives som en Ø, man skal have fri af Landet, naar man Ankrer, i virkeligheden er landfast.

Planter og andet Drivtømmer hidrører for en stor Del af Golfstrømmen eller den sibiriske Strøm. Men hvor mange Vrag­stumper, der hidrører fra Strand­ing­er paa selve Øen, er ikke godt at afgjøre.

Kapt. Svendsen mener, at der burde oprettes Stationer paa denne Ø af Smaahytter, indeholdende Proviant og Uldtæpper o.s.v. til Ly og Hjælp for Skib­brudne, og at disse Hytter aarligt burde efterses og Indholdet fornyes. Men da Øen ikke staar under nogen Regering, kunde jo en saadan For­­anstaltning kun ske ved Initiativ af de Hvalfangerrederier, der aarlig sende deres Skibe i disse Far­vande. Det var ønskeligt om denne Humane Tanke kunde realiseres.

Endnu kan der ingen Bestemm­else tages med Hensyn til Dis­­positionen over det bjærgede Gods, men man maa haabe, at Fisker­ne faar deres Bjærgnings­arbejde godt betalt, thi det har sandelig ikke været legeværk uden særlige Redskaber igjenn­em Brænding og høj Sø at have bragt om Bord saa svære Sager, som en del af det bjærgede er.

Men hertil kræves Handle­dygtig­hed og Snarraadig­hed, som maa anerkendes, hvorhos det ikke maa lades ude af Betragtn­ing, at en Maaned af den bedste Fisketid herved er gaaet tabt.

Med denne last kom Skibet heldigt hertil. Er Fortjenesten end mindre en god Fisketurfangst havde givet, saa er Fornøjelsen saa meget desto større og den modige Kaptajn og hans Mandskab er Dagens Helte.

---------------------

Ferðin við Tusk

Í nevndu grein í Dagblaðnum verður hildið fram:

“Tann ferð Óli Svendsen hevur gjørt, og sum fólk minnast best til, er ferðin við Tusk í 1925, táið hann og djóralæknin Carl Johan Bech fóru avstað á 65 ára føðingardegi Svendsens. Tað var sunnudagin 21. juni 1925. Ein hópur av bátum fylgdu teimum á veg, meðan orkestrið Ólivant spældi ymisk føroysk løg, tá teir fóru suður gjøgnum fjørðin. Tveir dagar seinni komu teir til Midyell í Hetlandi. 3. juli komu teir til Stavanger. Og har frá runt alt Suður Noreg til Oslo, síðan til Skagen og Keypmannahavnar.

Eitt er vist, at uttan Óla Svend­sens dugnaskap sum sjómaður hevði Tusk aldri komið fram.”

Høvdu primus umborð

Beint áðrenn fráferðina fekk Dimmalætting eina samrøðu við teir báðar. Teir høvdu báðir bestu vónir um, at hetta fór at bera til. Men “for alle Tilfældes Skyld er Baaden forsynet med Drivanker og Oljeposer til benyttelse i daarlig Vejr, og man har truffet forskellige andre Forsigtighedsforanstaltninger.

Tusk er 27 fod lang, og den er saa svært lastet, at den flød tungt paa Søen. Der medbragtes Proviant for 14 Dage bestaaende af Skærpekød og andre Føde­midler, der let lader sig gemme.

Et Primus Kogeapparat findes ombord, men dette vil kun kunne bruges i helt godt Vejr.

Roknað varð við at kunna koma til Bergen eftir 3½ samdøgur. Annars mettu sakkøn, at henda ferðin var nakað av einum vága­verki. Alt kom ann uppá veðrið, men tað kundu eisini koma trupul­leikar, sum ikki kundu forútsíggj­ast. Tað er nú stórur munur á at sigla við einum opnum báti og einun deksbáti. Hetta krevur umhugsan og sjómanskap.

Men endamálið við ferðini var annars at prógva dygdina av føroyska bátinum.

Um luttakararnar varð sagt:

Skibsfører Ole Svendsen er en af vores allerdristigste Sømænd, og han er ogsaa af Udseende en typisk færøsk Sømandsskikkelse. Ole Svendsen var i begyndel­sen af 90-erne Fører af et færøsk Fiskeskib paa en Ekspedi­tions­rejse til Jan Mayen, og han har udført mangen udmærket Sømands­bedrift. Endskønt han snart har naaet Støvets Aar, er han endu lige saa rask og uforfærd­et som i sine yngre Dage.

Dyrlæge Bech er en ung Mand, men han har foretaget flere dristige Ture med Tusk under daarlige Vejrforhold og har adskillige Gange været stillet overfor kritiske situationer.

Tá Tusk kom til Oslo

Tað var nokk so nógv skrivað um ferðina. Teir báðir sendu bløð­un­um gjølligar frásagnir um, hvussu túrurin gekk. Tað er tó avmarkað, hvussu nógv ið rúmast í hesi grein. Men tá ið teir komu til Oslo kom henda frágreiðing frá teimum:

Síðani vit fóru frá Føroyum hava vit havt regn eina nátt, ta náttina, vit sigldu framvið Jæder­en og Lindesnæs, og tá var eisini heldur vánaligt veður.

Týsdagin kl. 3 fóru vit frá Horten og høvdu tveir ferðamenn – journalistar - við okkum. Veðrið var av tí allarbesta við einum lítlum loti inn eftir, so vit høvdu góðan seglbyr. Vit sigldu framvið fleiri skipum. Øll heilsaðu tey við flagginum, og mannskap og ferðafólk róptu vælkomnir og veitraðu til okkum. Øll kenna nú Tusk frá bíløtum og umtalu í bløðun­um. So hvørt vit komu longur inn, vórðu skipini fleiri og fleiri, og frá skipunum og teim vøkru húsunum niðri við strondina vórðu vit heilsaðir við norska flagginum, so maðurin, ið sat afturi í rong hevði nóg nógv at gera við at heilsa aftur við tí danska flagginum. Í fremra stavni veitraði Tjaldursmerkið, og í mastra­toppinum hitt norska flaggið við Bergen Motorbaads­forenings’s standara undir.

Okkurt um hálvfjórðing frá innsiglingini til Dronningen á Bygdøy, har Kgl. Norsk Sejl­for­ening heldur til, vórðu vit fylgdir av 15 størri og smærri kappsigl­arum, motorracers og øðrum førum, og tá vit komu til lands var talið 35-40 skínandi hvítir bátar við teirra óføru stóru seglum.

Við øllum hesum ljósa og vakra aftanfyri kom Tusk spakuliga siglandi inn eftir. Tað vóru fólk í túsundatali, sum tóku ímóti.

Í dag vóru vit til morgunmat hjá tí danska ráðharranum, sum vísti okkum óføra góðan blíðskap.

Tá Tusk kom til Keypmannahavnar

Dimmalætting endurgevur frásøgn frá Keypmannahavn dagfest 17. juli 1925, har tað millum annað verður sagt:

Paa Femugersdagen for sin Afsejling fra København er Færø­baaden Tusk da endelig kommet til København, der er den lange Rejses Endemaal. Haardt har det til Tider knebet, men med sej Energi har de to Mænd ført deres Vovestykke igennem.

Den lille Vikingebaad kunde ikke været kommet paa en heldig­ere Dag. Øresund var spækket med Lystsejlere, og et skønnere Indtryk af den danske Natur ved Sund og Bælt kunde ikke gives vore Gæster.

Víðari verður sagt, at tað vóru túsundir av fólki savnað at heiðra hesar víkingar. Sjálvt kongaskipið Dannebrog við kongshjúnunum umborð var millum allar bátarnar í Oyrasundi hendan dagin.

“Paa lang Afstand kunde man lige skimte Kongen, svingende den hvide Kasket som en hjertelig Velkomst til den lille Baad, der saa tappert har gennemført sin Rejse.”

À Langelinie vóru fólk ovur­fegin. Har lógu nøkur amerikonsk herskip, har manningin ikki visti, hvat hesin vasin var um.

Men ein av fyriskiparunum Valdemar Nielsen, setur róparin fyri munnin og rópar av allari megi: “That is the Faroese Boat Tusk coming from Faroe Islands.”

Hermenninir sóu eina løtu eitt sindur ráðvillir út, men so gekk hetta upp fyri teimum, og teir sveiggjaðu sínar húgvur sum ein heilsan frá teimum.

Siðan hevði fólkatingsmaðurin Halfdan Henriksen eina heilsan. Sagt verður at enda í Dimma­lætting:

Skipper Svendsen gør Forsøg paa at fortøje agten for Tjalfe (ein brig) for at gaa i land her, men det er ganske umuligt at komme til for Mennesker. Han maa gaa over paa Siden af Tjalfe. En Rebstige kastes ud, og ad den klatrer Skipp­er Svendsen og Dyrlæge Bech og hans Kone, (sum er komin um­borð í Dan­mark) op paa Klub­­skib­et, hvor de modtages med den største Hjerte­lig­hed. Blandt de første, som iler til for at trykke Viking­er­nes Hænder er Finans­borg­mester Hedebøl, som har givet Møde paa Kommunens Vegne.

Agterude paa Tjalfe er arrang­eret et improviseret Kaffebord, men Færingerne faar ikke lov til at sidde saa forholdsvis ubemærket.

“Ud paa Landgangen!”

lyder det fra folk og da de to Mænd viser sig, bryder Jubelen løs. Hurraraabene bliver ved, som skulde de aldrig holde op. En stor Skare herboende Færinger er mødt frem og istemm­er Nationalsangen “Eg oyggj­ar veit,” medens alle blotter Hovederne. Det var et stemnings­fuldt og gribende Øjeblik.

Men nu haster det. Der er Æresmiddag Kl. 7 paa Tjalfe for de to Vikinger.

Tusk kemur

heim aftur

Dimmalætting skrivar um heim­komuna til Føroyar:

Tusk og teir báðir víkingarnir Óli Svendsen og Carl Johan Bech komu heim aftur við Tjaldur seinasta mánadag. Ein stór mannamúgva var komin saman at taka ímóti teimum. Tað var ein føgur sjón at síggja Tusk sigla inn eftir Eystaruvág, prýddur við øllum teimum heiðursmerkjum, hann hevur vunnið sær á síni ferð. Hornblástrifelagið Olivant spældi føroysk songløg og hópur av fólki tyrptist saman, har Tusk legði at fyri at bjóða honum vælkomnan til Føroya.

Tá flutti formaður løgtingsins Oliver Effersøe fram hesa røðu:

Mótaðir menn, treystir menn og góðu Føroyingar. Eg bjóði tykkum vælkomnar aftur frá roysnisferð, æruferð og stórverksferð.

Eitt rætt stórverk var tað at fara tveireinir yvir Norðurhavið við opnum báti. Hesa ferð hava tit stóra æru av, og tykkara nøvn vilja blíva goymd gjøgnum komandi ættarlið her á landi. Men ferðin hevur eisini verið til æru fyri føroyingar og Føroyar. Tí biði eg øll, sum eru stødd her, um at rópa eitt leingi livi fyri Óla Svendsen og Carl Johan Bech.”

Hurrárópini ljóðaðu nú hart og treystliga yvir hin stilla vág, so tey hoyrdust langar leiðir. Carl Johan Bech takkaði fyri ta góðu móttøku. Bæði hann og Svendsen vóru fegnir yvir at vera komnir heim aftur til føðilandið í øllum góðum. Hann endaði við at biðja tey, ið her vóru komin saman um at rópa eitt “Leingi livi Føroyar.”

Hetta var ein vøkur og hug­takandi hátíðarstund, sum vit leingi vilja minnast.

Óla Svend gjørdist eisini kendur í 1904 og 1935 fyri sínar royndir at leita eftir Norsku Løvu, men tað er ein heilt onnur søga.

----------------------

Rætting

Í seinasta parti varð sagt, at Jógvan Simonsen var tann fyrsti føroyingur, sum lat skip byggja uttanlands. Skal tað vera heilt rætt var hann triðifyrstur. Men hetta er kortini fyrsta skip bygt fyri pening úr Føroyum

Komandi partur

Komandi partur verður ein frásøgn hjá Petur Alberg um vitjan av norskum sangkóri i Havn í 1924