Í alt arbeiða um 50 flogternur hjá Atlantic Airways, og hava tær allar fingið eina grundútbúgving innan hetta yrkið. Sermerkt fyri arbeiðið sum flogterna er, at arbeiðstíðirnar eru skiftandi, tú skalt duga at arbeiða sjálvstøðugt, men somuleiðis í tøttum toymi. Somuleiðis skalt tú vera tænastuhugaður, nærlagdur, tolin og megna at arbeiða í stressaðum støðum:
- Okkum dámar væl hetta arbei_i_. Lønin er gó_, og arbei_stí_irnar skiftandi, i_ gevur frálíkt fjølbroytni frá einum vanligum arbei_i frá klokkan 8-17. So ta_ er akkurát naka_ fyri okkum, eru bæ_i Høgni og Sveinur samdir um.
Spennandi og ø_rvísi
Fyri kortum var ein starvsl_sing í blø_unum, har Atlantic Airways leita_i sær eftir fleiri n_ggjum flogternum. Áhugin var stórur, men hóast eini 100 søktu um arbei_i_, var Sveinur ikki tikin á bóli, tá hann fekk at vita, at hann var millum tey 10, i_ sluppu gjøgnum nálareyga_:
- Tá eg sá starvsl_singina í bla_num, helt eg alt fyri eitt, at ta_ ljó_a_i spennandi og ø_rvísi. Eg slapp til samrø_u, i_ gekk sera væl. So tá tey ringdu eftir mær, gjørdist eg ikki kløkkur, men sera gla_ur, sigur Sveinur.
Høgni søkti somulei_is um arbei_i_, tí hann ynskti at royna okkurt n_tt og ø_rvísi, og kann, nú hann hevur arbeitt í ein mána_, av røttum sta_festa, at hetta arbei_i_ er júst so:
- Eingin túrur er eins. Men eg veit tó ikki, um hetta ver_ur mín lívslei_. Eg havi ikki arbeitt so leingi, men ta_ hev_i veri_ stuttligt og áhugavert at roynt at flogi_ fyri eitt stórt flogfelag uttanlands í framtí_ini. So hev_i eg uppliva_ og ment meg enn meira. Ella hvør veit kanska eg fari at lesa til flogskipara, leggur Høgni afturat vi_ einum smíli.
Strong krøv
Fyri at gerast flogterna eru ta_ nógv krøv, ein skal lúka. Tá Planet.fo setir spurningin um hvørji hesi krøvini eru, svarar Sveinur alt fyri eitt, at ein skal síggja ótrúliga gott út, men leggur tó beinanvegin afturat vi_ einum skálkabrosi, at ta_ avgjørt ikki er ein treyt:
- Nógv strong krøv eru til eina flogternu. Tú skalt eitt nú vera 21 ár og hava eina gó_a heilsu. Einki skal vera gali_ hvørki kroppsliga ella sálarliga. Ta_ ber heldur ikki til at hava eina flogternu umbor_, sum ver_ur bangin, bara ta_ rullar eitt sindur. Eisini skalt tú hava kunnleika til fremmandamál, hava eina vanliga hoyrn og sjón og orka heilt væl. Somulei_is skalt tú gjøgnum nakrar royndir, á_renn tú fært loyvi at arbei_a umbor_. - Eitt nú eitt trygdarskei_ har tú lærir, hvat tú skalt gera í eini ney_stø_u. So ta_ er ikki bara sum at siga ta_ at arbei_a á einum fer_afólkaflogfari, sigur Sveinur.
Men var ta_ ikki ræ_ani at fyrireika seg til møguligar ney_stø_ur á trygdarskei_num?
- Ta_ kendist rættiliga veruleikakent. Vit vóru eitt nú í einum stórum hyli vi_ nógvum aldum, toruslátturi, regni o.ø. Har skuldu vit hjálpa ney_støddum fer_afólki upp í bjargingarbátar. Ta_ var álvarsamt, men eg var_ ikki ræddur. Heldur var ta_ læruríkt og stuttligt at royna. Eg kundi avgjørt ikki veri_ trygdarskei_ini fyri uttan í hesum arbei_num, sigur Sveinur og skoytir uppí, at ta_ truplasta var at læra allar reglurnar fyri flogfer_slu.
Høgni heldur, at flest øll hava misskilt arbei_i_ hjá eini flogternu:
- Nógv halda, at arbei_i_ bert er grunda_ á at veita tænastu, men ta_ er ta_ rætt og slætt ikki. Í høvu_sheitum eru vit her fyri at tryggja, at alt er í lagi. At vit so eisini bor_rei_a mat og drekka til fer_afólkini er bert ein tænasta, sum ger ta_ dámligari hjá øllum at flúgva.
Strævi_ arbei_i
Høgni og Sveinur játta, at hóast ta_ er spennandi at arbei_a sum flogterna, er ta_ til tí_ir strævi_:
- Alt skal ganga sera skjótt fyri seg, og vit skulu altí_ vera væl upplagdir. Eitt nú tá vit flúgva til Íslands, skulu vit megna at gera alt ta_ sama arbei_i_ á bert ein tíma, sum vit gera á ein tveir tíma langan túr til Danmarkar. Vit arbei_a um 40-60 tímar um vikuna, men vit eru ikki bert til arbei_is, tá vit eru í luftini. Tá vit eitt nú flúgva til Norra, eru vit burtur í tríggar dagar.
Ov kventlasligt arbei_i?
Høgni og Sveinur eru bá_ir á einum máli um, at arbei_i_ sum flogterna ikki er ov kventlasligt:
- Ta_ er ta_ avgjørt ikki. Ta_ eru bara gamlir fordómar, i_ fáa fólk at hugsa solei_is. Um ta_ er ov kventlasligt at vera flogterna, er ta_ avgjørt eisini ov kventlasligt at arbei_a í eini barr ella matstovu. Fordómarnir eru kanska komnir av teirri orsøk, at á_ur hava mannligu flogternurnar veri_ ov leysar í hondli_unum ella rættari sagt kventlar. Men solei_is er ta_ veruliga ikki, sigur Høgni at enda avgjørdur.
--
Flogterna og flogterningur?
Hvussu nevna vit eitt mannfólk, sum starvast sum flogterna? Umbor_ á Atlantic Airways kjaka_ust flogternurnar dúgliga um hetta.
Kjak
Lív Højsted Horsdal
horsdal@sosialurin.fo
- Hvussu nevna vit eitt mannfólk, sum starvast sum flogterna? Hesin spurningurin var leingi vi_gjørdur umbor_ á Atlantic Airways. Flogtænari, flogkallur, flogsveinur, flogskarvur, steward ella flogterningur vóru uppskotini, sum vóru á lofti millum flogternurnar, i_ vóru til arbei_is henda túrin:
Á Málstovuni ver_ur sagt, at or_i_ flogterna hóskar best sum heiti um bæ_i konufólk og mannfólk, men ta_ eru øll mannfólk ikki samd í:
- Summi kalla okkum menn flogternur, men ta_ haldi eg ikki er rætt. Kanska flogsveinur er ta_ besta or_i_, sigur Sveinur Dam, i_ starvast sum flogterna hjá Atlantic Airways, brosandi.
- Ja, ta_ er alt ov kventlasligt. Tá ta_ nú er broytt frá at eita sjúkrasystur til sjúkrarøktari, eigur ta_ somulei_is at bera til at finna eitt n_tt or_ til mannfólk, i_ arbei_a sum flogternur, leggur Høgni afturat.
Marius Staksberg, i_ er málfrø_ingur og starvast á Málstovuni, sigur solei_is um uppskotini, flogternurnar umbor_ á Atlantic Airways eru komnar vi_:
- Eg havi fata_ or_i_ flogterningur sum skemt. Hini or_ini eru sum so í lagi, men flogtænari er kanska ta_ or_i_, merkingin hóskar best til. Men tænari er eitt starv frammanundan, og ta_ ver_ur brúkt um bæ_i mannfólk og konufólk. So hví ikki eisini n_ta or_i_ terna um mannfólk? Ta_ haldi eg hóskar best, sigur Marius og skoytir uppí, at konufólk hava ta_ ofta lættari vi_ at gó_kenna kallkynsor_ sum starvsheiti_, enn mannfólk hava vi_ at gó_kenna kvennkynsor_ sum sítt arbei_i:
- Ein orsøkin til hetta er møguliga, at størv, sum menn vanliga hava havt, hava veri_ hægri mett enn konufólkastørv. Men í hvussu er tykist ta_, sum vit ofta hava lættari vi_ at gó_taka kallkynsor_ um konufólk enn kvennkynsor_ um mannfólk. Starvsheiti sum lækni, sakførari og tænari ver_a gó_tikin um konufólk, uttan at fólk flest hugsa um ta_, og tá vit hava serligar kvennkynsformar, ver_a kvennkynsor_ini bara brúkt um konufólk, men kallkynsor_ini um bæ_i mannfólk og konufólk. Eitt nú ver_ur lærarinna bert brúkt um konufólk, men lærari um bæ_i kyn, og forma_ur ver_ur brúkt um bæ_i kyn, men forkvinna ella forkona ver_ur bara brúkt um konufólk, sigur Marius Staksberg, málfrø_ingur.
Sostatt eitur ein stewardessa flogterna á føroyskum, líkamiki_ um ta_ er eitt mannfólk ella konufólk, i_ er til arbei_is. Flogterna úttalast og stavast terna, og ikki tedna, sum flytifuglurin, sum kemur til Føroya á Halvarsøku.
--
(FAKTA)
Tá tú arbei_ir sum flogterna, eru nógv krøv. Eitt av mongum er, hvussu tú sært út og klæ_ir teg. Her eru nakrar klædnareglur, Sveinur og Høgni skulu lúka, tá teir eru til arbei_is:
- Allar flogternurnar skulu vera í eins búna.
- Øll klæ_ini skulu vera rein og sita væl at kroppinum
- Skulu bera eitt slips
- Skógvarnir skulu vera einkultir, svartir og ikki hava nakra sjónskt pr__i á.
- Sokkarnir skulu vera svartir ella myrkabláir
- Tá ein er í jakka, skal jakkin vera knappa_ur
- Allar flogternurnar skulu vera í jakka vi_ fráfer_ og komu.
- Hári_ skal ikki vera langt og altí_ vera reint og væl sett.
- Neglirnar skulu vera reinar og snøggar
- Belti og anna_ tilhoyr skal vera svart, myrkablátt ella hvítt. Annars er ta_ ikki loyvt at n_ta ov nógv tilhoyr, og um so er, skal ta_ vera sera einkult.
--
Myndafrásøgn:
Ein arbei_sdagur hjá Sveini og Høgna
Planet.fo hevur veri_ til arbei_is vi_ tveimum flogternum hjá Atlantic Airways Høgna Øster og Sveini Dam.
Lív Højsted Horsdal
horsdal@sosialurin.fo
- Høgni og Sveinur møta klokkan 7.15. Teir fáa sær fyrst morgunmat, og sí_an fara teir í manningarrúmi_ á flogvøllinum fyri at rá_leggja túrin. Umframt teir eru flogskiparin, st_rima_urin og hinar flogternurnar, sum skulu vi_ til Keypmannahavnar, í manningarrúminum.
- Sí_an ver_ur fari_ umbor_ á tóma flogfari_ at gera klárt og kanna eftir, um øll útger_in er, sum hon eigur at vera umbor_. Tey 51 fer_afólkini koma umbor_ og ver_a vinaliga víst upp á pláss. Hur_arnar ver_a latnar aftur, og flogfari_ koyrir spakuliga út á vøllin.
- Høgni og Sveinur vísa fer_afólkunum, hvussu tey skulu bera seg at í møguligum ney_stø_um: Tá ta_ er li_ugt, seta teir seg ni_ur, og flogfari_ fer á flog úr Vágum: - Eg mundi einafer_ gloymt at sett meg ni_ur, men tá flogfari_ so byrja_i at ristast, rakna_i eg alt fyri eitt vi_ og fann mær skjótt eitt pláss, sigur Sveinur brosandi.
- So skjótt flogfari_ er fari_ á flog, reisa teir seg aftur og byrja at avgrei_a tollfríu vørurnar og matarbakkarnar. Ta_ gongur skjótt, og fer_afólkini ver_a eisini skjótt li_ug at eta: - Vit hava øll fastar uppgávur, so allar flogternurnar vita júst, hvat tær skulu gera allan túrin, sigur Sveinur.
- Sí_an kemur Høgni vi_ kaffi: - Ynskja tygum mjók í kaffi?, spyr Høgni vinaliga hvørja fer_, hann fer fram vi_ einum fer_afólki.
- Hvørki Sveinur ella Høgni gerast illa fyri í búkinum, tá ta_ rullar eitt vet ov illa umbor_:
- Vit eru so hepnir at sleppa undan hesum. Onkuntí_ rullar ta_ kanska eitt sindur í høvdinum, tá eg komi heim eftir ein langan arbei_sdag, men ta_ er ikki naka_, i_ bilar, sigur Høgni.
- Tveir tímar seinni eru vit í Kastrup. Nú skal ruddast og gerast klárt aftur til heimfer_ina. Ymiskt liggur eftir, nú fólk eru farin. Okkurt pappír o.a. er stungi_ ni_ur í lumman á stólarygginum. Og eitt nú manglar ein sp_ggiposi í einum lumma á stólarygginum, har trygdarreglur og bla_i_ hjá Atlantic Airways somulei_is eigur at liggja.
- Um ein tími gongur, so er flogfari_ fult aftur og klárt at fara aftur til Føroya. Høgni og Sveinur bjó_a fer_afólkunum sess og grei_a frá trygdarreglunum, á_renn vit aftur koyra út efitr flogvøllinum og eru klár at fara í luftina og heim aftur til Føroya.
- Enda_ ver_ur aftur í manningarúminum á flogvøllinum, har tiki_ ver_ur samanum.
