tær vilja í fólkaskúlanum, tí tær hava roynt, men tað ber ikki til undir verandi karmum. - Um vit eitt nú taka ein 1. floks næming úti á bygd, so er hann í skúla í 15 tímar um vikuna ella í tríggjar tímar [...] líður, fara tey at seta ein pedagog í starv eisini. - Í hesum sambandi hava vit sett okkum í samband við læraraskúlan, har vit ætla at samstarva um at fáa næmingar í starvsvenjing hjá okkum, bæði pedagoglesandi [...] ein heildagsskúla, har næmingurin er í skúla allan dagin, frá klokkan 8 til 15, og møguliga eisini við frítíðarskúla til klokkan 17. Tí tann allar størsta mangulvøran í fólkaskúlanum er tíð. Og fyri okkum
handarbeiði í teimum bygdunum, sum hon hevur vitjað. Maðurin bleiv bispur í 1996 í Todistift, og tá byrjaði Kaja at taka sær av tí fíggjarliga har. Og tað ger hon enn, hóast maðurin í februar í ár, bleiv [...] til Nigeria í dag. Tað eru nú 33 ár síðani Kaja fór úr Føroyum, og í hesum tíðarskeiðið hevur hon verið heima og búð í eitt ár. Og so búði hon eitt ár í USA. - Tað var meðan maður mín las í USA. Hann var [...] skúla, meðan hinir báðir eru í Danmark og lesa. Kaja greiðir frá, at dreingirnir fóru heimanífrá sum sjey ára gamlir at ganga í skúla. Hesin skúlin liggur í Jos, býnum, har Missiónin hevur frítíðarheimið til
tí kurvan minti um eina borðklokku, sum er hægst í miðjuni. Miðalhædd tað sama sum miðalintelligensu í USA! Javel, hugsaðu teir smartu amerikumenninir í herinum, har javnan verður staðfest, at intelligensurin [...] ikki havt hugsað tað betri. Og her tosa vit um intelligens sum fenomenið: at hava evni at ganga í skúla, sum í veruleikanum var tað, kanningarnar skuldu vísa. Út frá klokkumodellinum var miðalintelligensurin [...] teori um ein miðalintelligens. Hædd var tó ikki tikin fyri øðrum, enn evnunum at ganga í skúla ella: at klára seg í hægri/ miðalhøgum lesnaði. Ikki fyri handverkarar ella seyðamenn Vart tú timburmaður,
nýmótans ferju – og helst berghol í Svínoy. Sambandið er nú vorðið so gott, at skúlanæmingar bert ganga stutta tíð í skúla í heimbygdini – og flyta so til Klaksvíkar at ganga í teim hægru flokkunum. Og tað [...] burtur – og í Sundinum siga tey ikki longur; “tykkin – okkin” men tykkum og okkum. Eg haldi tað er spell. Hóast eg ikki havi nakað ímóti klaksvíksdialektini. Tó. Eg haldi, at tey ungu í Klaksvík, tosa [...] var burtur úr Klaksvík – fimm ár á Sandi og 11 ár í Eysturoynni. Og kanska tey eru ávirkaði av teim norðingum, ið komu til Klaksvíkar at ganga í skúla. Dialektirnar høvdu nógv at siga fyrr. Og onkrastaðni
abbabørnum. Tey fyrstu árini búðu tey í Fuglafirði, fluttu so út til Gøtu í barnaheimið hjá Mariu, mammu Jóa, og búðu har til tey fluttu í síni egnu hús, sum tey høvdu bygt uppi í Tungu. Lagnan er ikki altíð líka [...] gjøgnum skúlaárini í Gøtu skúla, mentust sum unglingar, fóru til skips, vóru saman við fleiri skipum og bátum, men tað kom eisini fyri, at vit ikki vóru við sama skipi; men vóru vit so heima í senn, vóru vit [...] og stuðul. Vit kendu báðir til lívsins harða skúla við heimsins freistingum, men tað størsta av øllum og tað sum hevur týdning í hesum lívi og ikki minst í ævinleikanum, komu vit eisini at kenna. Hettar
sjálvandi at liggja í Havn. Vinnan hevur tosað um slíka nýggja kokkaútbúgving í fleiri ár. Henda útbúgvingin er ikki at finna í Føroyum í dag, og júst hetta hevur leingi verið ein stór avbjóðing í vinnuni. Ofta [...] vilja í læru. Men at senda 16-17 ára gomul ung av landinum at fara í skúla í nakrar mánaðir er ikki tað besta, sigur vinnan. Og so eru tað tey, sum hava fleiri smábørn, og tá er lættari at vera í Føroyum [...] Í Danmark eru 7.000 matstovur, og av teimum eru 300 tær bestu matstovurnar savnaðar í Den danske Spiseguide. Millum hesar 300 bestu matstovurnar eru heili 11 matstovur í Føroyum – og allar 11 liggja í
helma í, fyrr enn hesin tunnil antin er komin ella er rættiliga í eygsjón. Fámjin er ein perla og eitt paradís um summarið og í betru tíðini av árinum, men myndugleikarnir skulu ikki gloyma, at í Fámjin [...] kanska hava fólk í Fámjin ikki rópt nóg hart hesi árini, tá samferðslan annars er vorðin útbygd. Í staðin fyri tigandi at hava rullað grót, sum ríður oman á vegin, í eini 30 ár, skuldu fólk í Fámjin kanska [...] hansara eiga trý børn, sum ganga í skúla í Tvøroyrar kommunu, og tá teir ringu vetrardagarnir eru, er veruligur ótti á foreldrunum, sum noyðast at lata børnini av bygdini. - Í ringasta føri kann tað henda
gongur í útibarnagarðinum, er sjey ára gamla Sára. Hon hevur júst fylt sjey og skal í skúla í summar. Hon og familja hennara flutti til Klaksvíkar at búgva í fjør eftir at hava búð í Keypmannahavn í nógv [...] farin frá at forskúla í Danmark til at fanga krabbar í Haraldssundi. Men tað er fínt, og hon trívist væl, sigur hann. Sára og foreldur hennara búgva í Klaksvík, og tey ivaðust í fyrstuni, um tey skuldu [...] pakka upp. Leikur og bøkur eru í teimum flestu pakkunum. Í onkrum er okkurt spæl, og børnini leggja í vaðið at spæla. Øll foreldrini eru á einum máli um, at børnini trívast væl í Haraldssundi, og at hetta var
úti og í næstan fimm ár hevur Høgni saman við mammuni búð í Århus, har hon fær sær útbúgving. Eini jól flyta tey heimaftur, og hann fer í skúla, ivaleyst í 3. flokk, men hetta verður ikki nevnt. Í fyrstani [...] eini smáhending verður hann óklárur við teir báðar ráðandi dreingirnar í klassanum, og eftir tann dag er lítið lystiligt at ganga í skúla. Harmur og tregi Ein dagin, tá ið teir rógva fram undir at geva honum [...] bara inn í eitt enn verri myrkur enn tað í titlinum. Aftan á ynskir hann, at tað var hann, sum varð avbukaður: »So hevði eg ikki havt hesa lemjandi kensluna av hatri til mín sjálvan. So hevði eg í staðin
dag sum skúlarnir. Heili átta børn fóru úr skipanini í skúla í ár, og tey børnini sum eru fimm ár í dag eru níggju í tali. So ikki kann annað sigast, enn at framtíðin fyri skúlanum á Viðareiði sær bjørt [...] at hann sleppur nøkur ting, sum hini í flokkinum ikki sleppa, tí tey ikki eru í skipanini. So tað er ikki so galið kortini. Dagrøktin hevur havt frí í fýra vikur í summar, og hon byrjaði aftur sama dag [...] Viðareiði: Spælistovan liggur miðskeiðis í bygdini, tætt við skúlan. Nógv børn eru at síggja har um leiðir, og tey hugna sær í góða veðrinum. Børnini eru í øllum aldri. Summi súkkla, summi renna bara runt