manglar ella feilir, sum eru við til at gera, at vit halda okkara ungu føstum í einari “sjúkari skipan”, sum kann kosta okkum eitt heilt ættarlið, sigur hon. Maybritt saknar fyrst og fremst eina nógv [...] 000 her og 600.000 har – her skal hugsast størri. Men tá mann í fleiri ár ikki hevur raðfest og sett av í langtíðarætlanum, so er tað ikki undarligt, at alt siglir, sigur hon. Hví heldur tú, at tað ikki [...] og loysa. Tað tykist sum um, at politisku flokkarnir ikki hava skilt ella viðurkent kompleksitetin av trupulleikanum, tí annars hevði mann sett heilarnar saman, funnið loysnir og gjørt heilt aðrar fíggjarligar
Seinastu fjúrtan dagarnar hava meslingarnir gingið í einum parti av Somalia, og longu nú eru umleið hundrað børn deyð av sjúkuni, skrivar AP úr høvuðsstaðnum Mogadishu. Ein somaliskur lækni sigur, at [...] børn hava veikt mótstøðuføri orsakað av vánaligum ella ov lítlum mati. Somalia hevur framman undan ein tann størsta barnadeyðan í heiminum. Landsins politiska skipan hevur ikki virkað, síðani stjórnin hjá
vísa á, at tað er skipanin, sum í dag leggur upp til klandur millum foreldur um børnini, tí okkara skipan hevur ikki felags foreldramyndugleika sum ein møguleika, sigur Edith, og tað heldur hon er avvoldað [...] , men tá tey so eru komin til Ríkisumboðið, so fáa tey at vita, at tað kunnu tey ikki. Hetta kemur av, at foreldrini fáa donsk sundurlisingarskjøl, og har er felags foreldramyndugleiki á. Tá tey so ynskja [...] loyna, at tað serliga eru pápar, sum ofta eru við sviðið soð, og Edith heldur, at samfelagið væntar av teimum, at teir siga rættin frá sær, ella verða teir skýrdir klandrivætti. ? Tað er ein myta, at pápar
tí tú skalt samla stórar bólkar av børnum til hvørja viðtalu fyri at seta á eitt koppingarglas. Men hetta er ikki so, sigur Egil á Bø, stjóri í Heilsutrygd, sum varðar av kommunulæknunum. – Vit hava boðað [...] Dam, formaður hjá kommunulæknunum. Tað er sjúkrahúsverkið, sum hevur tikið sær av koppseting higartil. Og tað er ein skipan, sum er munandi bíligari, enn roknast kann við, um kommunulæknarnir skulu standa
beinleiðis úrslit av bókingarskipanini, Barn, sum kommunan brúkar at skipa barnatalið eftir. Pedagogfelagið sigur, at Fakfólk á økinum, serliga í vøggustovum, hava í longri tíð mótmælt hesari skipan. – Hetta er [...] er ein skipan, sum viðger børn og starvsfólk sum tøl í einum excel-arki. Hendan bókingarskipan leggur als ikki upp fyri tørvinum hjá barninum, tí tey fyrstu fetini hjá barninum inn í dagstovnin eiga at
felagsskapum, tey føla seg best í. Klaksvíkar kommuna hevur verið partur av umfatandi kanningini Youth in Europe, og ein av afturvendandi niðurstøðunum er, at kommunur eiga at birta uppundir møguleikar [...] ungum og børnum at vera virkin. Í Íslandi er tílík skipan roynd við góðum úrsliti, og aðrar kommunur í Føroyum hava longu sett slíka skipan í verk. Listin til kommunuvalið er ikki endaligur enn [...] Vit vilja raðfesta børn og ung, gera tað lættari hjá øllum at gerast partur av frítíðarlívinum í kommununi og samstundis geva ein fíggarligan lætta til barnafamiljurnar á 2.000 kr. Tí samtyktu
vísir, at longu áðrenn tey eru 14 ára gomul, eru tað ímillum 20 og 40 prosent av børnum og ungum, sum hava verið merkt av álvarsligum sálarligum trupulleikum, siga tey í uppskotinum, sum varð lagt fyri [...] nevndini, nevniliga Fólkaflokkin, Sambandsflokkin, Javnaðarflokkin, og Tjóðveldi, um at seta eina slíka skipan í verk. Í hesum sambandi hevur tað verið víst á, at alsamt fleiri børn og ung verða víst til sálarfrøðing
ikki duga at venja teir! Troyttur av Elisi Klokkan er farin av tíggju, tá ið vit fara undir at býta postin út í Kvívík. Hallstein hevur ilt í tjúkkanum. Hann varð raktur av tægrasliti herfyri, og tí koyrir [...] sum leigar íbúð, fær ein part av leiguni afturgoldna frá tí almenna) er er bert treytað av bústaði. Tí vera ongar broytingar á hesum øki. Familjustyrkur Verandi skipan hevði hildið fram. Onnur viðurskifti [...] kunnu vera ein av mongum orsøkum, tá børn og ung fremja harðskap, men orsøkin til harðskapin skal ofta finnast í einum samanspæli millum fleiri ymisk sosial viðurskifti. Hetta er ein av niðurstøðunum í
flyta av landinum av neyð og tvang. Vit kenna jú nógvar keðiligar avleiðingar av vantandi politikkinum, sum hava ført til hjúnaskilnað, fíggjarligar trupulleikar, strongd o.a. sum minni gott er, av vánaliga [...] inntil tey vera noydd, at flyta av landinum, saman við teirra foreldrum. Tí tað er hvørki livandi ella pláss fyri teimum, av politiskum raðfestingum og vánaligari skipan. Vit hava framvegis nógvar familjur [...] familjur, at børnum við serligum tørvi, sum flyta av landinum, orsakað av vantandi tilboð til børn teirra. Vit mugu spyrja okkum sjálvi hví so er. Jú svarið kenna vit, tað er skeiv og vánalig politisk raðfesting
ADHD eru telduspøl og filmar. Men av tí at hetta tilfar ikki er at finna á føroyskum, læra tey ikki føroyskt, men enskt og danskt. Sambært kanningum hava fimm prosent av øllum børnum ADHD. Hetta svarar til [...] føroysk børn, og serliga børn við ADHD, læra betri enskt og danskt enn føroyskt. Hetta er avleiðingin av, at filmar, undivísingartilfar til teldur og telduspøl ikki verða týdd til føroyskt mál. Eitt hitt [...] Lisbeth Gotved Petersen, telupedagogur, audiologopedur, cand. phil. á Sernámsdeplinum. Hon sigur, at av tí, at hvørki telduspøl ella filmar verða týdd til føroyskt, hava børn, sum frammanundan eru málsliga