Mið-høgravalevni Alexander Stubb frá Savningarflokkinum er favorittur, tá finnar í dag fara á val í øðum valumfari av forsetavalinum í Finnlandi.
Valið vísir eina nýggja tíð fyri Finnland, sum í mong ár hevur valt forsetar, sum skuldu røkja diplomatiið serliga mótvegis grannalandinum Russland, og sum í mong ár valdi Nato frá fyri at linka spenningnum millum Russland og Nato.
Men finnar hava broytt hugsan eftir at Russland gjørdi innrás í Ukrain aí 2022, og apríl í fjør gjørdist landið limur í Nato.
Nú er Finnland undir trygdarskjólinum hjá vesturlendsku verjusamgonguni, og ein nýggjur forseti skal taka við eftir Sauli Niinistö, sum gevst eftir 12 ár í starvinum.
Í sínari tíð sum forseti hevur Sauli Niinistö fingið eyknevnið Putin-teskarin, tí hann áður hevði tøtt viðurskifti við russiska forsetan, Vladimir Putin.
Hann, ið tekur við eftir Sauli Niinistö fær ein stóran leiklut í at skilmarka leilutin hjá Finnlandi í Nato.
Forsetin í Finnlandi stendur á odda fyri landsins uttanríkis- og trygarpolitikki og er ovasti fyri verjudeildirnar.
Stubb hevur áður verið forsætisráðharri í Finnlandi og vann fyrra umfarið av forsetavalinum, sum var 28. januar, við 27,2 prosentum av atkvøðunum.
Á valinum í dag skal hann stríðast við Pekka Havisto frá Teimum Grønu, sum fekk 25,8 prosent av atkvøðunum í fyrra umfari.
Í seinastu veljarakanningunum er Stubb framman fyri Havisto við millum 6 og 8 prosentstigum.
Bæði valevnini eru fyri Evropa og stuðla Ukraina.
Í eini samrøðu við Reuters í síðsta mánaði segði Stubb, at tað ikki verður nakrar russiskur stuðul í finska uttanríkispolitikkinum, um tað verður til hansara at gera av.
– Politiskt fara eingi viðurskifti at vera við Russland ella forsetan ella við politisku leiðsluna í Russlandi, fyrr enn kríggið í Ukraina er steðgað.
Stubb er fyri sterkari Nato-samstarvi. hann vil loyva, at kjarnorkuvápn verða flutt gjøgnum Finnland og vil eisini lata Nato-deildir hava fasta støð í landinum.
Hann vil tó ikki hava kjarnorkuvápn í Finnlandi.
– Viðhvørt kann eitt kjarnorkuvápn verða vissa um frið, segði hann í einum kjaki týsdagin.
Haavisto, fyrrverandi uttanríkisráðharri, mælir til eina meira friðarliga leið.
Hann vil ikki hava kjarnorkuvápn innan finsku landamørkini og er ímóti at hava Nato-deildir í landinum.
/ritzau/Reuters
