Ongar lýsingar í Kringvarpinum

– Samfelagnum tørvar eitt fjøl­broytt miðlalandslag og ein sterkan public service stovn. Hetta uppskot er ein roynd at styrkja fjøl­miðl­ar­nar og gera greiðan skilnað mill­um alment fíggjaða pub­lic ser­vice stovnin Kring­varp­ið og teir privatu fjøl­miðl­ar­nar.

Tað siga Gunvør Balle, ting­kvinna úr Tjóðveldi, og Rig­mor Dam, tingkvinna úr Javn­að­ar­flokk­i­num, sum í gjár løgdu fram upp­skot á ting, ið sambært teimum báð­um sjálvum hevur til end­a­máls at styrkja føroyska miðl­al­andslagið.

Sum støðan er í dag, so missa privatu nógvar peng­ar, tí at Kringvarpið fer av stað við so nógvum lýsingar og spons­or­pengum, sum nát­úr­liga hoyra privatu miðlunum til.
(Sigast skal beinanvegin, at høv­und­u­­r­in av hesi grein als ikki er ó­heft­ur í hesum máli, men hev­ur stór á­hug­a­mál, stórt inn­lit og stóra vit­an um at reka miðl­a­virk­semi á privatum og komm­er­i­sell­um grund­ar­lag.)

Størsti trupulleikin hjá okk­um í Miðlahúsinum er, at vit kapp­ast við Krinvarpið á ó­jøvn­um grundarlag. Kringvarpið er fíggja við kringvarpsgjaldi, sum fólk við lóg verða noydd at gjalda. Tí kunnu vit ikki á nakran hátt kappast við Kringvarpið, sum altíð fær dumpað prísirnar, tí tey hava sítt útgangspunkt í teimum 46 milliónunum, sum eru lógarkravdar til stovnin. Kringvarpið rindar ikki fyri sendinetið ella útbreiðslu annars.

Miðlahúsið rindar mill­i­ón­a­upp­hædd um árið til send­­i­net til Rás2 og aðrar mll­i­ón­a­upp­hædd­ir til prent og upp­aft­ur aðrar millióna up­p­­hædd­ir til Posta fyri út­breiðslu.

Alt hetta fær Kringvarpið ó­keypis, tí tað rindar lands­kass­in – skattgjaldarin. Oman á hetta fær Kringvarpið út við 50 milliónir krón­ur í lógarkravdum kring­varps­gjaldi. Tískil hava privatir miðl­ar, sum til dømis miðlarnir hjá Miðlahúsinum, ongan kjans í kappingini við Kringvarpið, sum altíð fær undirbjóða.

Vit hava gjørt vart við hetta í mong harrans ár, men tað hevur verið sum at tosa fyri deyvum oyrum at fáa politikarar at skilja hetta.

Men nú eru umsíðir batar at hóma – so sum hetta uppskotið hjá hesum báðum tingkvinnum er dømi um.
Tær báðar siga, at uppskotið snýr seg um, at mvg-upphæddin av kring­varps­gjald­inum verður rokn­að við í inntøkurnar hjá Kring­varp­inum.

– Hugsanin er, at borg­ar­in rindar tad sama, land­ið frá­sig­ur sær mvg-upp­hædd­ina av gjaldinum og har­við fellur upphæddin til Kring­varp­ið. Við hesi hækk­ing í inntøkunum hjá Kring­varp­i­num fer at bera til at banna hand­ils­lýs­ing­um og spon­so­r­at­um, siga tær báðar í viðmerking til uppskotið.

Tær vísa eisini á, at av tí, at vit einans hava ein sjón­varps­mið­il, kann sjónvarpið hjá Kring­varp­i­num framvegis senda før­oyskt framleiddar film­að­ar sjón­varps­lýs­ing­ar.

– Fyri at tryggja red­ak­ti­o­nella frælsið og trúvirðið hjá al­menna public service stovn­i­num, Kringvarpi Før­oya, verða inntøkurnar frá sjón­­varps­lýs­ing­um (sum sein­astu árini hava verið um­leið 1,3 mió kr) brúktar til demo­kra­t­i­stuð­ul, sum skal stimbra eitt fjølbroytt og ný­skap­andi miðlalandskap, siga Gunvør Balle og Rigmor Dam.

Sambært teimum báðum styrkir uppskotið fígg­ing­ar­grund­ar­lagið undir Kring­varp­i­num og skap­ar greið­an skilnað millum alment fíggj­aða Kringvarpið og priv­atu miðl­ar­nar, við at banna hand­ilslýs­ingum í Kring­varpinum.

Tær siga eisini, at við hægri fígg­ing hevur Kringvarpið ikki tørv á lýsingarinntøkum, og hetta gevur samstundis priv­atu miðlunum øktar inn­tøkumøguleikar.

– Í verandi skipan er inn­tøk­an av kringvarpsgjaldi 46 milliónir krónur árliga, með­an sveiggj­andi inn­tøk­ur sum eydnu­spøl og lýsingar fíggja rest­ina. Virðið á mvg’num er umleið 11,5 milliónir krónur árliga, og nýggja skip­anin kemur sostatt at geva áleið 57,5 mió kr. árliga í kring­varps­gjaldi umframt inn­tøk­ur frá spølum, siga tær.

Tingkvinnurnar vísa eisini á, at seinastu árini hava bløð um allan heimin havt sera tungt við at fáa raksturin at hanga saman. Hetta bæði tí at haldaratalið er lækkandi, lýsingarinntøkurnar eru mink­andi og tí at stór tøkn­ilig menning er farin fram, so nógv tíðindir eru til taks ókeypis á neti­num.

– Við lækkandi hald­ar­a­tali eru lýsingar høv­uðs­inn­tøk­u­grund­ar­lag­ið hjá privatu miðl­u­num. Tí verður tað mett rætt at hava greiðan skilnað, so­leið­is at Kringvarpið hevur eitt trygt inn­tøku­grund­ar­lag ­frá kring­varps­gjald­i­num og privatu miðlarnir eiga lýsingarmarknaðin. Kringvarpið skal ikki hava fyri neyðini at kappast við privatu miðlarnar um lýsingarpengar, siga tær báðar í uppskotinum, sum varð lagt fyri tingið í gjár.