Í sambandi við landsfundin hjá Javnarflokkinum hava vit í fjølmiðlunum fingið endurgivið løgmann fyri at siga, at klassastríðið er farið í søguna.
Hesi orð, sum líka væl kundi verið søgd av umboðum fyri fólkaflokkin, mugu skiljast soleiðis, at løg-maður og formaður Javnarflokksins heldur, at ikki er neyðugt við framhaldandi stríði fyri at bøta um korini hjá vanliga ófaklærda arbeiðaranum.
Tað er hugstoytt at lesa, at formaðurin fyri javnaðarflokkin, skal koma alment út og boðað vanliga arbeiðaranum frá, at klassastríðið er farið í søguna, og at verkamannafjøldin ikki kann vænta, at Javnarflokkurin við løgmanni á odda, fer at taka nøkur stig til at betra um korini hjá teimum løntakarum, sum eru ringast fyri í samfelag okkara.
Stórur klassamunur er í samfelag okkara.
Kann tað veruliga vera soleiðis, at formaður Javnarflokksins hevur so lítið innlit í livikorini og viður-skiftini hjá vanliga føroyska løntakaranum, at hann kann fara út í fjølmiðlarnar og boðar frá, at klassa-stríðið er farið í søguna.
Veit løgmaður veruliga ikki, at vanligi føroyski arbeiðarin í ólukkumát er eftirbátur, m.a. tá talan er um løn undir sjúku og tá talan er um sosialar veitingar annars.
Starvsmannalógin ásetur, at skrivstovufólk og aðrir starvsbólkar hava rætt til løn undir sjúku, men hóast fakfeløgini í áravís hava víst á tað órættvísa í at vanligi arbeiðarin ikki hevur somu sømdir, so er einki hent á hesum øki, sjálvt um landsstýrið fyri nøkrum árum síðani setti arbeiðsbólk at arbeiða við broytingum av starvsmannalógini.
Hetta arbeiðið steðgaði upp helst av teirri orsøk, at landsstýrið ikki vildi gjalda fyri at fáa eina veruliga gjøgnumgongd og dagføring av galdandi starvsmannalóg.
Eisini kundi tað verið áhugavert at hoyrt, um tinglimir floksins veruliga halda, at klassastríðið er farið í søguna, tá vit kunnu staðfesta, at stórur munur framvegis er á livikorunum hjá teimum alment løntu og vanliga føroyska løntakaranum á privata arbeiðsmarknaðinum og at hesin ójavni heldur á fram eftir pensiónsaldur, tá Javnarflokkurin eisini tykist at hava góðtikið, at løntakarin sjálvur skal gjalda størra partin av eftirløn sínari, soleiðis at alt samhaldsfesti í stóran mun verður slept, nú pensjónin ikki longur skal gjaldast yvir skattin.
Vil Javnarflokkurin bert bøta um korini hjá vanliga arbeiðaranum, tá flokkurin situr í andstøðu?
Síðani Javnarflokkurin hevur tikið við leiðslu landsins, hevur tað tíverri víst seg, at tað ikki er javnarpolitikkur, sum verður førdur men heldur fólkaflokspolitikkur, har lítið og einki verður gjørt fyri at bøta um korini hjá vanliga føroyska løntakaranum.
Samanbera vit okkum við grannalond okkara, so eru vit í ólukkumát eftirbátar, tá talan er um lóggávu, sum skal tryggja rættindini hjá vanliga løntakaranum.
Í løgtingssetuni 1999 setti Hans Pauli Strøm táverandi løgtingslimur fyri Javnarflokkin uppskot fyri tingið um ymiskar lógir, sum skuldu tryggja løntakaran m.a. í sambandi við hópuppsagnir og skylda arbeiðsgevaranna at boða løntakaranum frá setanartreytum teirra.
Hesi uppskot fullu, men síðani Javnarflokkurin hevur tikið við leiðslu landsins, er flokkurin sum hamskiftur. So at siga einki hoyrist um tey aðalmál, sum limir floksins áður hava víst á.
Vanligi føroyski løntakarin hevur lítla vernd í galdandi lóggávu.
Umframt at Føroya í ólukkumát eru eftirbátar, tá talan er um lóggávu, sum skal tryggja rættindini hjá vanliga løntakaranum, so eru nógvar lógir, sum í ólukkumát treingja til dagføringar.
Hóast hetta, so tykist Javnaðarflokkurin als ikki at geva gætur, at einki verður gjørt á hesum lógarøkjum.
Sum dømi kann nevnast, at lógin um Trygdargrunnin fyri Avreiðingar og Lønir fyri nógvum árum síðani varð broytt, soleiðis at lógin í dag ger tað nærum ógjørligt hjá nøkrum vanligum løntakara at fáa dekka sín lønarmiss úr Trygdargrunninum.
Vit hava saman við øðrum feløgum víst m.a. Javnarflokkinum á, at orsøkin til, at Trygdargrunnurin upprunaliga varð tømdur var, at nógvir løntakarar við upp til 6 mánaðar uppsagnarfreist árini frammanundan høvdu fráboðað krøv síni í grunninum og greitt er, at tá slíkar upphæddir skulu gjaldast úr grunninum, so er trupult at fáa inntøkur og útreiðslur at hanga saman.
Vit hava víst okkara politikarum á, at við núgaldandi lóg, so líkur Trygdargrunnurin als ikki tí enda-máli, sum grunnurin varð stovnaður til at lúka, men als eini er hent á hesum øki.
Sama er galdandi við vanlukkutryggingarlóggávuni, har vanligi løntakarin og sjómaðurin eru teir, sum eru í størst vanda fyri at koma til skaða, men aftur her, hava vit tosað fyri deyvum oyrum. Vanlukkutryggingarlógin tryggjar framvegis ikki løntakarunum endurrindan av veruliga inntøkumissi teirra og viðgerðartíðin er so long, at nógv av teimum sum fáa skaða mugu bíða í upp til 3-5 ár fyrr enn mál teirra er avgreitt.
Galdandi skattalóg og teir sokallaðu skattalættar, sum verandi samgonga sigur seg skula fremja, koma eisini í størstan mun teimum vælbjargaðu tilgóðar, og aftur her tykist javnarflokkurin at hava slept floksskrá sínari og fylgir glaðbeintur Fólkaflokkinum í politikki teirra.
Er Javnarflokkinum lív lagað?
Við teimum úttalilsum, sum løgmaður, sum formaður fyri Javnarflokkinum er komin við, mugu vit tíverri ásanna, at tíðin er komin at seta spurningin um Javnarflokkinum er lív lagað.
Við teimum útmeldingum, sum formaðurin er komin við og tí politikki, sum Javnarflokkurin hevur staðið fyri síðani teir komu í samgongu, kann vanligi føroyski løntakarin helst seta sær spurningin, um nøkur orsøk er til at velja umboð fyri Javnarflokkin á ting, um politikkurin, sum flokkurin førir, framvegis verður tann sami sum Fólkaflokkurin og Sambandsflokkurin føra.
Tað er rættiliga hugstoytt, at ein flokkur, sum í øldir hevur vart tey veiku og lágløntu í samfelag okkara nú tykist at hava broytt kós og gjøgnum formann sín alment boðar frá, at klassastríðið er farið í søguna.
Forvitnisligt hevði verið at hoyrt, um tinglimir floksins taka undir við hesari støðu løgmans.
7. desember 2005
Havnar Arbeiðskvinnufelag
Havnar Arbeiðsmannafelag
Klaksvíkar Arbeiðskvinnufelag
Føroya Arbeiðarafelag
